Koronavirüs karşısında varlık savaşı veren insanlık, üç yıl önce aşı geliştirilmesi planının ilaç devleri tarafından reddedildiği gerçeğiyle yüzleşti.
Çin’in 2019’un son günlerinde yeni tip koronavirüs salgını ilan etmesinden çok önce, 2017 yılında Avrupa Birliği’nin (AB) pandemi çıkmasına fırsat vermeyecek şekilde koronavirüs gibi patojenlere karşı süratle aşı geliştirilmesi önerisinde bulunduğu belirtildi.
İngiliz gazetesi The Guardian’ın özel haberine göre, AB’nin bu öngörülü teklifi, küresel ilaç devleri tarafından reddedildi.
Söz konusu skandal, kamu-özel ortaklığında Avrupa’da daha iyi ve daha güvenli tedavilerin geliştirilmesini destekleyen Yenilikçi İlaçlar Girişimi’nde (IMI) yaşandı.
IMI’de hem AB’nin icra organı Avrupa Komisyonu’nun hem de ilaç sanayisinin temsilcileri yer alıyor.
Avrupa Komisyonu temsilcileri, 3 yıl önce aşı araştırmalarıyla ilgili bir plan sundu. Gerçek bir salgın patlak vermeden evvel öncelikli patojenlere karşı aşı geliştirilmesi ve onaylanmasının kolaylaştırılıp olası bir salgına yönelik tedavinin hazır olması gerektiği vurgulandı. Ancak ilaç sanayisinin temsilcileri bu öneriyi beğenmedi ve engel oldu.
Maddi destek vermesine rağmen AB etkin değil
IMI’nın 5 milyar euroluk bütçesi, çoğunluka AB, sonra özel kuruluşlar ve diğer organlar tarafından karşılanıyor.
‘Skandalın belgesi var’
Habere göre skandalla ilgili belge, Brüksel merkezli düşünce kuruluşu olan ve IMI kararlarını da inceleyen Avrupa Şirket Gözlemevi’nde (COE) bulunuyor.
İnsan sağlığı yerine şirketlerin kârı önemsendi
COE raporunda IMI, yenilikçi ilaçların geliştirilmesinin hızlandırılması konusunda piyasanın yanlışlarını telafi ederek insan sağlını öncelemek yerine sektör üreticilerinin taleplerini dikkate almakla suçlanıyor.
Raporda IMI websitesinden daha sonra kaldırılmış olan bir açıklama alıntılanıyor. Buna göre söz konusu planı ilaç üreticisi küresel şirketlere kabul ettirebilmek için ‘şirketlerin halihazırda tek tek zaten yerine getirmekle yükümlü olduğu işlere IMI ile birlikte topyekün girilmesiyle masraflardan muazzam tasarrufta bulunulacağı’ vurgulanıyor.
COE raporunda, IMI araştırma gündemi üzerinde ilaç devlerinin sözünün geçmesinin sanayi önceliklerinin hakim olmasına, dolayısıyla -koronavirüs dahil- yoksullukla bağlantılı ve ihmal edilen hastalıkların görmezden gelinmesine yol açtığı vurgulanıyor.
GlaxoSmithKline, Novartis, Pfizer, Lilly, Johnson & Johnson
IMI Yönetim Kurulu: Avrupa Komisyonu yetkilileri ile GlaxoSmithKline, Novartis, Pfizer, Lilly, Johnson & Johnson gibi devlerin yer aldığı Avrupa İlaç Sanayileri Federasyonu (EFPIA) temsilcilerinden oluşuyor.
Koronavirüs pandemisine küresel çapta gafil avlanılması, ilaç şirketlerinin diabet, romatizma çeşitleri, alzheimer gibi kronik hastalıklar ve kanser türleri tedavisine kıyasla daha az karlı olduğu için bulaşıcı hastalıkların tedavisi üzerinde çalışmadığı eleştirilerini de beraberinde getirmişti.
Şimdiye kadar süreç kolaylamış olacaktı
Haberde vurgulanan bir diğer hususa göre şayet 2017’de sunulan ‘biyo-hazırlıklılık’ önerisi kabul görmüş olsaydı, şimdi telaş içinde küresel yarışa dönüşen korona-aşısı geliştirme çalışmaları için bilgisayar simülasyonları ve hayvan testleri modellerinin gelişmiş analizleri hazır olacaktı ki bu, aşı onaylama sürecinin çok daha güven içinde işlemesini sağlayacaktı.
Oysa IMI yönetim kurulunun Aralık 2018 toplantısında bu önerinin yanısıra her ikisi de koronavirüs kaynaklı Mers ve Sars gibi hastalıklara karşı kurulan Salgın Hazırlıklılığı Yenilikleri Koalisyonu’na fon aktarılması projeleri de reddedilmişti.
The Guardian Gazetesi’nin orjinal haberine ulaşmak için: Tıklayınız
