ABD Başkanı Donald Trump, Resmi Twitter hesabından yaptığı açıklamada, “Bugün büyük atılım. İyi muhteşem dostumuz İsrail ve BAE arasında tarihi barış anlaşması” ifadelerini kullandı.
Trump, İsrail ve BAE arasında yapılan anlaşmaya istineden ortak açıklamayı da açıkladı.
Beyaz Saray’dan yapılan açıklamada da bölgedeki diğer ülkelerle benzer anlaşmalar üzerinde müzakereler yürütüldüğünü belirtildi.
İsrail ile BAE adına yapılan ortak açıklama
ABD, İsrail ve BAE adına yapılan ortak açıklamada, bugün Trump, İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ve BAE Abu Dabi Veliaht Prensi Muhammed bin Zayid el Nahyan’ın bir telefon görüşmesi yaptığı belirtilerek, “İsrail ve BAE arasındaki ilişkilerin tamamen normalleşmesi için anlaşmaya varıldı” dedi.
Söz konuşu anlaşmanın Orta Doğu’da barışı artıracağının ve bölgede büyük bir potansiyelin önünü açacağının iddia edildiği açıklamada, gelecek haftalarda İsrailli ve BAE’li yetkililerin bir araya gelerek yatırım, turizm, kültür, doğrudan uçuşlar, güvenlik, telekomünikasyon, teknoloji, enerji, sağlık, kültür, çevre, karşılıklı elçiliklerin açılması konularında ikili anlaşmalar yapacağı aktarıldı.
Açıklamada, Trump’ın talebi ve BAE’nin desteğiyle İsrail’in bazı bölgelerdeki yeni ilhak planlarını askıya alacağı da belirtilerek, “ABD, İsrail ve BAE, diğer milletlerle de diplomatik ilerleme kaydedileceğinden emin. Bu konuda birlikte çalışılacak” ifadesine yer verilirken ayrıca, “Trump’ın 28 Ocak’ta açıkladığı Orta Doğu Barış Planı çerçevesinde tarafların İsrail ve Filistin çatışmasına kalıcı bir çözüm bulunması için çalıştığı, Mescid-i Aksa ve Kudüs’teki diğer tüm ibadethanelerin tüm inançlardan kişiler için açık olması gerektiğini” belirtti.
“Halkımızın sırtına indirilen bir darbe”
Hamas, Fetih ve İslami Cihad Hareketi, anlaşmaya tepki gösterdi.
Hamas Sözcüsü Abdullatif el-Kanu, anlaşmanın “Filistin halkının acılarını görmezden gelme”, “normalleşme konusunda tehlikeli bir gelişme” olduğunu ifade etti.
“BAE ile İsrail’in normalleşme anlaşması, halkımızın sırtına indirilen hain bir bıçak darbesidir.” diyen Kanu, bu anlaşmanın, Filistin toprakları üzerinde siyonist rejime herhangi bir meşruiyet vermeyeceğini kaydetti.
“İsrail ile yapılan böylesi bir normalleşmenin, işgal güçlerini, Filistin halkına karşı daha fazla ihlal gerçekleştirmeye teşvik ettiğini” vurgulayan Kanu, İsrail’in Filistin halkının “baş düşmanı” olarak kalmaya devam edeceğini ve İsrail’i Filistin topraklarından çıkarmak için güç toplamayı sürdüreceklerini dile getirdi.
“BAE’nin Filistin davasına karşı görevlerinden vazgeçmesi demek”
Fetih Hareketi Merkezi Komite Üyesi Abbas Zeki de anlaşmaya tepki göstererek, “BAE ile İsrail’in normalleşme anlaşması, BAE’nin Filistin davasına karşı dini, milli ve insani görevinden vazgeçmesi anlamına geliyor” dedi.
İslami Cihad Hareketi ise BAE ile İsrail arasındaki normalleşme için “boyun eğme” ve “teslim olma” ifadesini kullandı.
Hareketin Sözcüsü Davud Şihab, “İsrail’le normalleşme, boyun eğme ve teslim olmadır. Atılan bu adım, çatışmanın gerçeklerini değiştirmeyecek, aksine işgal yönetimini daha da terörist bir yapıya dönüştürecektir” dedi.
İki ülke arasındaki normalleşme anlaşmasını kınayan Şihab, anlaşmanın ayrıca, İsrail hükümetini içine düştüğü krizlerden kurtarma amacı taşıdığını ifade etti.
Filistin yönetimi bu İhanettir dedi
Filistin Yönetimi’nden yapılan yazılı açıklamada anlaşma şiddetle kınandı ve reddedildi.
Açıklamada, BAE’nin, “işgal devleti” İsrail’in işgal altındaki Batı Şeria’nın bazı kısımlarının ilhakını geçici olarak askıya alması karşılığında ve Mescid-i Aksa’yı Yahudileştirme planları gölgesinde bu anlaşmaya vardığına vurgu yapılarak, şu ifadelere yer verildi:
BAE’nin İsrail ile anlaşması Kudüs, Mescid-i Aksa ve Filistin davasına ihanettir. Bu adım Arap Barış Girişimi, Arap Birliği ve İslam İşbirliği Teşkilatı (İİT) toplantılarının ve uluslararası meşruiyetin kararlarını yerle bir etmektir. Ayrıca Filistin halkının haklarını, başta Mescid-i Aksa olmak üzere mukaddesatını görmezden gelmek ve 1967 sınırları üzerinde bağımsız bir Filistin devleti taleplerini görmezden gelmek demektir.
Açıklamada, BAE’ye bu karardan geri dönmesi çağrısı yapılarak, Arap halklarının bu tür kararlara itibar etmemesi gerektiği vurgusu yapıldı.
BAE’nin veya başka herhangi bir tarafın Filistin halkı adına konuşma haklarının olmadığına dikkat çekilen açıklamada, Filistin Kurtuluş Örgütü’nün (FKÖ) Filistin halkının tek meşru temsilcisi olduğu kaydedildi.
Açıklamada, Filistin Yönetimi’nin Arap Birliği’ni acil toplantıya çağırdığı, İİT’yi de bu kararı reddetmeye davet ettiği belirtildi.
Beyaz Saray’da tören olabilir
Beyaz Saray Ulusal Güvenlik Danışmanı Robert O’Brien, anlaşma için ilerleyen günlerde liderlerin katılımıyla, Beyaz Saray’da resmi bir imza töreni yapılabileceğini açıkladı.
ABD Başkanı Donald Trump’ın, damadı ve danışmanı Jared Kushner ile Beyaz Saray Ulusal Güvenlik Danışmanı O’Brien, gazetecilerin karşısına çıktı.
Kushner, konuşmasında, Trump’ın birçok ülkeyle bozulan ilişkileri yeniden kurduğunu vurgulayarak, bu anlaşmanın son 26 yıldır türünün tek örneği olduğunu söyledi.
Anlaşma kapsamında, Dubai ve Tel Aviv arasındaki uçuşların da açılacağını aktaran Kushner, artık Mescid-i Aksa başta olmak üzere bölgedeki kutsal mekanları ziyaret etmek isteyen Müslümanların daha az zahmet çekeceğini kaydetti.
Bahreyn ve Sisi’den destek geldi
Öte yandan, İsrail ile BAE arasındaki anlaşmaya Bahreyn’den ve Mısır’daki Sisi yönetiminden destek geldi.
BAE Dışişleri Bakanlığı tarafından yayınlanan bir açıklamayla anlaşma tebrik edilirken, Bahreyn’in da kısa bir süre içerisinde benzer bir anlaşmaya imza atacağı öne sürüldü.
Mısır’da darbeyle iş başına gelen Sisi de sosyal medya üzerinden yaptığı açıklamada, İsrail ile BAE arasındaki anlaşmadan övgüyle bahsetti.
Netanyahu: Planda değişiklik yok dedi
Netanyahu, işgal altındaki Batı Şeria’nın bazı kısımlarını ilhak planını ertelediğini ancak planda bir değişiklik olmadığını açıkladı.
Netanyahu, anlaşmaya ilişkin Batı Kudüs’teki başbakanlık ofisinde düzenlediği basın toplantısında, BAE ile “barışa karşılık barış” esası üzerine anlaşmaya vardıklarını, bu anlaşmanın, ticaret, turizm ve havacılık alanlarını kapsadığını belirtti.
İşgal altındaki Batı Şeria’nın bazı kısımlarını ilhak planına ilişkin ise Netanyahu, planın ABD ile tam koordineli bir şekilde devam edeceğine vurgu yaparak, “İlhak planımızda herhangi bir değişiklik yoktur” dedi.
