İran’ın nükleer programıyla ilgili müzakereler tekrardan başlıyor. Konuyla ilgili ilk açıklama İranlı yetkililerle Çin, Rusya, Fransa, Almanya ve İngiltereli yetkililerin bugünkü ön toplantısı sonrasında geldi.
ABD’de görüşmek istiyor
Açıklamaların ardından ABD Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Ned Price de yazılı bir açıklama yaparak, Washington’un Avrupalı, Rus ve Çinli ortaklarıyla 2015 nükleer anlaşmasının koşullarına uyulması konusunda görüşmeler yapmayı kabul ettiğini bildirdi.
ABD: Hemen ilerleme beklemiyoruz
Price, “Bunlar ilk günler ve önümüzde bizi zor tartışmalar beklerken hemen bir büyük ilerleme olmasını beklemiyoruz. Ama bunun ileriye dönük sağlıklı bir adımı oluşturduğuna inanıyoruz” dedi.
Görüşmelerin, Avrupa Birliği’nin nükleer anlaşmanın diğer taraflarıyla oluşturacağı çalışma grupları etrafında yapılandırılmış şekilde düzenleneceğini ifade eden Price, tartışılacak ana konuların, İran’ın nükleer anlaşmanın şartlarına uymaya geri dönmek için atması gereken adımlar ve ABD’nin de buna karşılık yaptırımları gevşetme konusunda atması gereken adımlar olacağını bildirdi.
Price, “Bu süreç boyunca ABD ve İran arasında doğrudan görüşmeler olmasını mevcut durum itibariyle beklemiyoruz ama ABD buna açık olmayı sürdürüyor” dedi.
Müzakereler 6 Nisan’da başlıyor
6 Nisan’da başlayacak Viyana’daki görüşmelerde, eski Başkan Donald Trump tarafından anlaşmadan çekilen Amerika’nın yeniden anlaşmaya dahil edilmesi ve tüm tarafların anlaşmanın kurallarına uymasının sağlanması konularının ele alınması öngörülüyor.
İran’dan “samimi ve ciddi” bir ortam vurgusu
İran devlet televizyon kanalında açıklamalarda bulunan İran Dışişleri Bakanı Yardımcısı Abbas Arakçı, tarafların Viyana da yüz yüze görüşmeyi kabul ettiklerini söyledi. Müzakerelerde İran’ı temsil eden kıdemli yetkili Arakçı, bugün yapılan ön görüşmenin “samimi ve ciddi” bir ortamda geçtiğini de söyledi.
İran, ABD ile yüz yüze görüşmeyi reddetti
Bununla birlikte İran ABD ile yüz yüze görüşme seçeneğini reddetti. İran Dışişleri Bakanı Muhammed Cevad Zarif Twitter üzerinden yaptığı açıklamada, İran ve Amerikalı yetkililer arasında bir görüşmenin planlanmadığını vurguladı.
İki devlet aynı kentte ama yüz yüze görüşmeyecekler
Reuters’ın haberine göre Avrupalı bir diplomatik kaynak, “İran ve ABD aynı kentte olacaklar ama aynı odada olmayacaklar” dedi. Batılı bir diplomat da, mekik diplomasisi yaklaşımının benimseneceğini belirtti.
İki ay içinde anlaşma iddiası
AB’nin üst düzey bir yetkilisi de, hedefin iki ay içinde bir anlaşmaya varılması olduğunu kaydetti.
Diplomatlar, görüşmelerin ilk turunun birkaç gün sürebileceğini, bunun ardından da zor meseleleri masaya yatırmak üzere iki ya da üç tur görüşmenin daha yapılabileceğini söylediler.
ABD çözüm arayışında
Beyaz Saray yönetimi, tarafların anlaşmanın kurallarına yeniden uymasını sağlamak amacıyla İran’ı müzakere masasına dönmeye ikna yollarını arıyordu. 2015 yılında imzalanan anlaşma uyarınca, İran’a Amerika ve diğer ülkeler tarafından uygulanan yaptırımlar kaldırılmış, İran da nükleer silah üretimi hedefinde olduğu iddialarının doğru olmadığını savunarak nükleer faaliyetlerini kısıtlı tutmayı kabul etmişti.
Trump süreci sonlandırmıştı
Ancak 2018 yılında eski ABD Başkanı Donald Trump’ın Washington’u anlaşmadan geri çekerek yaptırımları yeniden devreye koymasından bir yıldan fazla bir süre sonra İran misilleme olarak anlaşmanın bazı maddelerini açıkça ihlal etti.
Batılı yetkililer, İran ile Amerikalı yetkililerin anlaşmayla ilgili müzakere masasına oturma konusunu henüz karşılıklı olarak ele almadıklarını, görüşmeleri şu an hala dolaylı olarak Avrupalı ülkeler aracılığıyla yürüttüklerini söylüyor.
Rusya’nın, Birleşmiş Milletler (BM) bünyesindeki Uluslararası Atom Enerjisi Dairesi’nde (IAEA) görevli büyükelçisi Mikail Ulyanov da bugünkü görüşmeyle ilgili olarak Twitter üzerinden bir mesaj paylaşarak, “Doğru yoldayız gibi görünüyor ancak önümüzdeki yol kolay olmayacak ve yoğun çaba gerektirecek. Taraflar da buna hazır görünüyor” ifadelerini kullandı.
Kaynak: Amerika’nın Sesi
