Filistin Devlet Başkanı Mahmud Abbas’ın İsrail işgali ve ablukası altındaki Filistin topraklarında 22 Mayıs’ta yapılacağı ilan edilen Filistin genel seçimlerinin ertelendiğini duyurması bölgede büyük yankı uyandırdı.
Yapılan açıklamada seçimlere ilişkin yeni bir takvimden söz edilmemesi ise dikkat çekti. Mahmud Abbas bu karara gerekçe olarak İsrail devletinin işgal altındaki Doğu Kudüs’te seçim yapılmasına izin vermediğini ve bu durumun Filistinlilerin seçimlere güvence altında katılımını tehlikeye soktuğunu öne sürdü.
Filistin Yönetimi’nin erteleme kararı Filistin kamuoyunda büyük tepkilere neden oldu. Coğrafi olarak bölünmüş durumdaki Filistin’de demokratik seçimler 2006’dan bu yana yapılamıyor. Son zamanlarda seçim sürecine paralel olarak yaşanan gelişmeler de Filistin’in parçalı siyasi yapısını bir kez daha gözler önüne serdi.
Doğu Kudüs’te Filistin seçimi mümkün mü?
Filistin’deki siyasi yapılar içinde ortaya çıkan ihtilafları ve istikbale matuf öngörüleri irdelemeden önce, seçim iptaline yol açan krizin gerekçesi olan Doğu Kudüs’teki mevcut duruma kısaca değinmek gerekiyor. İsrail Doğu Kudüs’ü 1967’deki Altı Gün Savaşı’ndan bu yana işgal altında tutuyor.
Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi’nin 242 sayılı kararı dahil olmak üzere uluslararası merciler ve aktörler mevcut durumun hukuksuzluğunu tasdik ediyor. Bugüne akseden pek çok sorunda, 1967’deki savaşın bugüne ulaşan sonuçlarının, henüz tazmin edilemeyen adaletsizliklerinin izleri bulunuyor. O günden beri işgal altında bulunan parçalı sınırlar ve demografik yapı, günümüzde ortaya çıkan siyasi ya da sosyal pek çok güncel soruna zemin teşkil ediyor.
Mevcut durumda Doğu Kudüs’te 350 bin civarında Filistinli yaşıyor. 1995’te Washington’da İsrail ile Filistin Kurtuluş Örgütü arasında varılan Geçiş Aşaması Anlaşmasının 6. maddesine göre, Doğu Kudüs’te yaşayan Filistinliler İsrail Posta Kurumu’na bağlı postanelerde oy kullanma hakkına sahipler. Nitekim 1996’daki milletvekili, 2005’teki devlet başkanlığı ve 2006’daki milletvekili seçimlerinde Doğu Kudüs’teki Filistinliler bu maddeye dayanarak oy kullanma işlemini gerçekleştirmişlerdi. O tarihten bu yana Filistinliler herhangi bir seçimde oy kullanma imkânı bulamamış, gözler 22 Mayıs’ta düzenleneceği duyurulan milletvekili seçimlerine çevrilmişti.
Filistin devletinin başkenti olması düşünülen Doğu Kudüs’te oy kullanılması Filistinliler için sembolik olarak büyük önem taşıyor. Fakat İsrail cephesinin Doğu Kudüs’teki seçimlerde Filistinlilerin oy kullanmasına izin vermek konusundaki kararıyla ilgili net bir tavrı resmi olarak kamuoyuna beyan etmemesi üzerine, Filistin yönetimi planlanan seçimlerin süresiz ertelendiğini ilan etti.
Geçtiğimiz ocak ayında Abbas tarafından imzalanan kararnamede, milletvekili seçimlerinin yanı sıra 31 Temmuz’da devlet başkanı ve 31 Ağustos’ta da Filistin Ulusal Konseyi seçimlerinin yapılması öngörülmüştü. Erteleme yakın dönemde gerçekleşmesi planlanan diğer seçimleri de akamete uğratmış durumda.
Karardan rahatsız olan Filistinliler, siyasi iradenin bu denli hayati bir konuda İsrail’in aksiyonunu referans alarak hareket etmesinin, işgal devletine verilen haddinden büyük bir taviz olduğuna inanıyor. Zira Filistinliler demokratik seçim sürecini, Filistin siyasetindeki bölünme eksenini sona erdirecek bir başlangıç adımı olması ümidiyle bekliyorlardı.
