Başta Bolu F Tipi Cezaevi olmak üzere bir çok cezavinde İslami dergi ve neşriyatlara yönelik hukuksuz engellemeler devam ediyor. Konuyla ilgili kaleme aldığı yazıda Haksöz Dergisi’nden Murat Ayar, süreç hakkında bilgiler veriyor ve söz konusu mağduriyetin bir an önce giderilmesi için çağrıda bulunuyor.
15 Temmuz sonrası cezaevlerinde yaşanan sıkıntılara mahpuslara gönderilen dergi ve kitapların engellenmesi de eklendi. Konuyla ilgili bazı cezaevleri genel olarak sorunun çözümü için uygulanabilir yöntemler önerirken Bolu F Tipi Cezaevi adeta bir derebeylik gibi tüm çözüm önerilerine kapısını kapatmıştır.
Bolu F Tipi Cezaevi’nde uzun süre gönderilen dergiler sahiplerine teslim edilmediği gibi göndericisine de iade edilmedi. Haksöz dergisinin okuyucularına ulaştırılmadığını ancak aylar sonra tutuklu yakınlarının durumdan bizi bilgilendirmesiyle öğrenmiş olduk. Bunun üzerine cezaevi yönetimi ile görüşüp yayınların sahiplerine neden teslim edilmediğini sorduk.
Bu süreçten sonra Bolu F Tipi Cezaevi yönetimi gönderdiğimiz yayınların üzerine, 5275 sayılı Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Hakkında Kanun’un 62. maddesinin 3. fıkrasının ifade edildiği bir yazıyı yapıştırarak iade etmeye başladı. Mezkûr maddenin 3. fıkrasında aynen şu ifadeler yer alıyor: “Kurum güvenliğini tehlikeye düşüren veya müstehcen haber, yazı, fotoğraf ve yorumları kapsayan hiçbir yayın hükümlüye verilmez.”
Cezaevi yönetimine Haksöz dergisinin hangi yazı veya fotoğrafının bu maddeler kapsamına girdiğini sormamıza rağmen herhangi bir cevap alamadık.
İkili görüşmelerle sorun çözülemeyince ilk olarak 25 Mart 2017 tarihinde Haksöz Haber’de yayımlanan “Bolu Cezaevinde Akıl Almaz Uygulama” başlıklı haberle keyfi biçimde uygulanmakta olan dergi ve kitap yasağını kamuoyu ile paylaştık. (http://www.haksozhaber.net/bolu-cezaevinde-akil-almaz-uygulama-91206h.htm)
Sorunun devam etmesi üzerine tutuklu yayınlarının yayınevinden gelen gönderilerle ilgili bir engel çıkartıldığını, başka yol denenirse sorunun aşılabileceğini ifade etmelerine binaen gönderileri yayınevi adına değil, bireysel olarak tutuklulara ulaştırmaya çalıştık. Fakat birkaç aylık bu denememiz de işe yaramadı ve bu durumu 14 Ekim 2017 tarihinde “28 Şubat Mağduru Mahkûmlarına Kitap Zulmü” haberiyle duyurduk. (http://www.haksozhaber.net/28-subat-magduru-mahkumlara-kitap-zulmu-98180h.htm)
Bu sorunu elbette tek başına Haksöz dergisi yaşamıyordu. Star gazetesinden Yakup Köse de bu meseleyi 16 Ekim tarihli Star gazetesindeki köşesine “Dergimi Verin Bolu Beyleri” yazısıyla gündeme taşımıştır. (http://www.star.com.tr/yazar/dergimi-verin-bolu-beyleri-yazi-1264590/) Yine Akit gazetesinde Kenan Alpay da köşesinde aynı konuya dikkat çekmiştir.
Bu süreç boyunca Adalet Bakanlığı’nın gündemine de taşınmaya çalışılan şikayetler maalesef bakanlığın koridorlarında kaybolmuştur. Sorunun devamı üzerine Türkiye Dergiler Birliği (TÜRDEB) 16 Aralık’ta “Bolu Cezaevi Yönetimini Mahkûmların Haklarına Saygıya Çağırıyoruz!” başlıklı bir basın açıklaması ile durumu protesto etmiş ve yetkilileri sorumluluğa davet etmiştir. TÜRDEB’in bu basın metnini 16 farklı dergi sayfalarına taşıyarak durumu okuyucularına duyurdular.
1 Ocak 2018 tarihinde Kültür Bakanı Numan Kurtulmuş ile bir araya gelen TÜRDEB heyeti sorunu Kurtulmuş’a da ileterek bu ayıba son verilmesini istemiştir.
28 Şubat’ın yıl dönümünde ise aralarında Ravza Kavakçı’nın da bulunduğu bir heyet Bolu F Tipi Cezaevi’ni ziyaret ederek durumu yerinde gözlemlemiştir.
Tüm bunlar yaşanırken gerek Adalet Bakanlığı’ndan gerekse Bolu F Tipi Cezaevi idaresinden resmi tek bir açıklama dahi yapılmamıştır.
Cezaevlerinde yaşanan dergi ve kitap yasaklarının Silivri 9 Nolu Cezaevi’ne de sıçradığı yönünde mahkûm yakınlarının bilgilendirmesi üzerine Özgür-Der Genel Başkanı Rıdvan Kaya 26 Nisan tarihinde “Adalet Bakanlığı’na Soruyoruz: Haksöz Dergisinin Bazı Cezaevlerine Alınmaması Uygulamasından Haberdar mısınız?” başlıklı bir açıklama yayımladı. Ve nihayet yaklaşık 2 yıl süren sessizliğin ardından Adalet Bakanlığı ilk defa konuyla ilgili açıklama yapma ihtiyacı duydu.
29 Nisan 2018’de Adalet Bakanlığı Basın Müşaviri Sayın Tacettin Ural kendi Twitter hesabından Haksöz dergisinin cezaevlerinde dağıtımının engellenmediğini iddia ederek derginin isim bildirilmediğinden dolayı kabul edilmediğini ileri sürmüştür. Tüm bu yaşananlarla adeta dalga geçen bu açıklama gerçeği ifade etmekten uzak olduğu gibi sorumluluğu da taca atan bir tutum yansıtmaktadır.
İsim belirtilmeden dergi gönderme şeklinde bir uygulamamız asla olmamıştır. Mahpusların hücrelerinde, koğuşlarında kaldığı, birbirleriyle iletişimlerinin neredeyse sıfırlandığı bir ortamda, cezaevlerine isim belirtmeden dergi göndermek gibi bir saçmalığa tevessül etmeyecek kadar cezaevi gerçeğine vakıf olduğumuzun bilinmesi gerekir!
Diğer taraftan yaklaşık 2 yıldır konuyla ilgili defalarca yapılan yayınları görmeyen kimi kalem sahiplerinin bakanlık adına yapılan tek satırlık açıklamayı sahiplenmekteki hızlarını da dikkatle ve ibretle izliyoruz. Ne yazık ki, İslami camiaya hitap etme iddiasındaki bu isimler bugüne dek bunca sıkıntının yaşandığı cezaevlerindeki sorunlara dair hiçbir çaba sarf etme gereği duymamış, aynı minvalde Haksöz dergisinin engellendiğine yönelik şikayetini de görmezden gelmiş ama şikayetimizi hiç araştırmadan yalanlayan bir tweet mesajına adeta balıklama atlamakta da bir beis görmemişlerdir. Söz konusu basın mensuplarının tavrında izlerini gördüğümüz ‘devlet terbiyesi ve sorumluluğu’ doğrusu şapka çıkartır düzeydedir!
Ne gariptir ki, Adalet Bakanlığı adına Basın Müşaviri’nin yalanlamasının ardından acaba uygulamada bir değişikliğe gidilmiş midir diyerek tekrar Bolu Cezaevi idaresiyle temasa geçme gereği duyduğumuzda aldığımız cevap bizi hiç şaşırtmamıştır. Bolu Cezaevi İdaresi Müdürü ile görüşme talebimizin mümkün olmadığını, kendisinin yayınların iletilmesinden sorumlu olduğunu belirten yetkili bize bundan böyle adına dergi göndereceğimiz her hükümlünün dergiye abone olduğuna dair bir yazı göndermemiz gerektiğini bildirmiştir. Bize tevdi ettiği ‘vazife’yi bununla da sınırlamamış, aboneliğin belgesi olarak da söz konusu hükümlülerin cezaevi uhdesinde bulunan banka hesaplarından dergiye gönderdikleri paranın makbuzunun birer fotokopisini kendilerine iletmemiz gerektiğini de ifade etmiştir.
Bu talep karşısında “yok artık!” demekten başka ne söylememiz uygun olurdu ki!
Söz konusu yetkiliye dergileri para karşılığı göndermediğimizi, hükümlüleri okumak istedikleri her bir dergi için paralarıyla abone olmaya zorlamanın ve bunun makbuzla belgelenmesini talep etmenin eziyet ve saçmalık olduğunu ifade etmemize rağmen tarafımıza bunun cezaevi idaresinin kararı olduğu belirtilerek konuşma sonlandırılmıştır.
Tüm bu safahatla birlikte, her ne kadar gerçeği yansıtmayan bir açıklama yapılmış olmasına rağmen Adalet Bakanlığı’nın konuyu gündemine almış olmasından dolayı çözüm adına adım atılacağı beklentisiyle sevindiğimizi belirtmek isteriz. Umarız cezaevlerinde yıllardır zaten haksız yere tutulan kardeşlerimizin maruz kaldıkları adaletsizlik yetmezmiş gibi, bir de böyle akıl almaz yasaklar, engellerle boğuşmalarına yol açan işgüzarca uygulamalar ve uygulayıcılarla ilgili gerekli adımlar bir an önce atılır.”
Haksöz Haber/Murat Ayar
Geçen hafta Özgür-Der adına Rıdvan Kaya bazı cezaevlerinde Haksöz dergimize yönelik olarak izlenen hukuksuzluğa ilişkin yazılı bir açıklama yapmıştı. Özgür-Der Genel Başkanı Kaya’nın açıklamasını tam metni şöyle:
Adalet Bakanlığı’na Soruyoruz:
Haksöz Dergisinin Bazı Cezaevlerine Alınmaması Uygulamasından Haberdar mısınız?
26 Nisan 2018
Kamuoyuna cezaevlerinde insan hakları ihlallerinin arttığına dair her gün çeşitli şikâyetler yansımakta. 15 Temmuz sonrası dönemde aşırı büyüyen kapasite sorununa ilaveten görevlilerin sert ve ölçüsüz yaklaşımlarının da pek çok cezaevinde tutuklu ve hükümlülerin hak gasplarına maruz kalmasına yol açtığı görülmekte.
Şüphesiz hukuk devleti olma iddiasının asgari koşullarından biri yargılama ve cezalandırma süreçlerinde devletin muhataplarına karşı tutumunun temel insan hakları kriterleriyle çelişmemesidir. Ne var ki, kısmen olağanüstü hal uygulamasından kaynaklı olarak ve daha önemlisi de zihinlere yerleşmiş ‘olağanüstülük’ tasavvurunun etkisiyle yaygın bir biçimde cezaevlerinin bir sorun yumağına dönüştüğü anlaşılıyor.
Bizlerse bir yandan bu sorunların çözülmesini, yaşanan sıkıntıların, mağduriyetlerin, haksızlıkların giderilmesine beklerken, her gün yeni işgüzarlıklara, kural tanımayan yöneticilerin keyfi tutumlarının ortaya çıkardığı ilave yanlışlara şahitlik etmek durumunda kalıyoruz. Bu çerçevede bir müddettir bazı cezaevlerine Haksöz dergisinin alınmadığını, bir kısmı tutuklu, bir kısmı hükümlü okuyucularımıza gönderdiğimiz dergilerin gerekçesiz olarak cezaevine sokulmadığını öğrenmiş bulunuyoruz.
Haksöz dergisi 27 yıldır yayın hayatını sürdüren, İslami kimliğe sahip aylık bir yayın organıdır. Bu uzun zaman içinde Türkiye çok çeşitli süreçlerden, sarsıntılardan, olağanüstü dönemlerden geçmiş, Haksöz de bu sürece kendi ilkeleri doğrultusunda şahitlik etmeye çalışmıştır. Bilhassa 28 Şubat gibi hukuksuzluğun zirve yaptığı darbe süreçlerinde çeşitli baskılarla karşılaşmış olmasına rağmen Haksöz dergisine bugüne dek cezaevlerinde ambargo uygulamasına hiç gidilmemiş, okuyucusuna ulaşması engellenmemiştir.
Ne yazık ki, 28 Şubat’ta dahi karşılaşmadığımız bir uygulamayla şimdilerde muhatap olduğumuzun altını çizmek isteriz. Haksöz dergisine yönelik aylardır Bolu F Tipi Cezaevi İdaresince uygulanan keyfi yasağın kaldırılmasını, bu gayrı hukuki, gayrı ahlaki dayatmayı sürdüren cezaevi sorumlularının uyarılmasını beklerken, şimdi Silivri 9 Nolu Cezaevi’nde de aynı uygulamaya gidildiğini, son 2 aydır Haksöz’ün tutuklulara verilmediğini öğrenmiş bulunuyoruz.
Yetkilerini abartarak ve işgüzarlık örneği sergileyerek yasal bir yayın organının cezaevine girişini engelleyen cezaevi müdürü ve sorumlularının yaptığı şey açık bir hukuksuzluktur. Adalet Bakanlığı Ceza ve Tevkifevleri Genel Müdürlüğü bu tür keyfiliklere mahal vermemeli, cezaevlerinin haksız ve ölçüsüz eylemlerle ezaevine dönüştürülmesine göz yummamalıdır.
Rıdvan Kaya
Özgür-Der Genel Başkan
