İngiltere ve AB, Brexit anlaşmasında sonunda uzlaştılar. Anlaşma, İngiltere Başbakanı Boris Johnson ve Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen arasındaki uzun ve zorlu görüşmelerin sonunda gerçekleşti.
Johnson düzenlediği basın toplantısında ‘kapsamlı Kanada tipi bir serbest ticaret anlaşması’ yapıldığını söyledi. İngiltere basınından edinilen bilgiye göre, “sıfır gümrük vergisi ve sıfır kota öngören AB içindeki en büyük ticaret anlaşması” gerçekleştirildi.
İngiltere, AB’den 31 Ocak 2020’de ayrılmıştı. Ticaret işbirliğinin 11 ay daha sürmesine karar verilmişti.
Son tarih 31 Aralık
Bu geçiş süresi bitmeden önce yeni yıldan itibaren uygulanacak yeni kurallara karar verilmesi için görüşmeler sürdürülüyordu.
Son tarih olan 31 Aralık’a yaklaşılırken görüşme trafiği hızlanmıştı. En çok tartışılan konu, İngiltere ile Avrupa arasındaki sularda balıkçılık yapılması ve ortak güvenliğin nasıl sağlanacağı üzerine olmuştu.
Şimdi anlaşmanın yürürlüğe girmesi için hem Londra hem de AB tarafında onaylanarak imzalanması bekleniyor.
En büyük ticaret anlaşması
İngiliz hükümeti, yaptığı basın açıklamasında “İngiliz halkına 2016’daki referandumda ve geçen yıl yapılan seçimde söz verilen her şey, bu anlaşmayla sağlanmış oldu“
“Paramızın, sınırlarımızın, ticaretimizin ve balıkçılık yapılacak sularımızın kontrolünü geri aldık. Bu anlaşma, İngiltere’nin her köşesinde aileler ve iş yerleri için mükemmel bir haber. AB ile bugüne kadar varılmadığı şekilde sıfır tarife ve sıfır kota üzerinde uzlaşıya varılan ilk ticaret anlaşmamızı imzaladık.“
Anlaşma tarafların bugüne kadar imzaladığı en büyük ticaret anlaşması, 2019’da yapılan 668 milyar poundluk ticaretin tümünü kapsıyor.
Basın açıklamasının devamında, “Artık AB’nin yörüngesine olmadığımızı, AB kurallarına bağlı kalmak zorunda olmadığımızı, Avrupa Adalet Divanı’nın artık bizim için bir rolü olmadığını ve egemenliğe dönüş için kırmızıçizgi niteliğinde olan tüm taleplerimize eriştiğimizin kanıtı bu anlaşmadır. 1 Ocak 2021 itibarıyla siyasi ve ekonomik egemenliğimizi tam anlamıyla kazanıyor. Puana dayalı göçmenlik sistemi de İngiltere’ye giren herkesin kontrolünü elimize almamızı sağlayacak ve serbest hareketliliği sona erdirecek” ifadelerine yer verildi.
Jonhson, “Anlaşma yapıldı” ifadeleriyle bir fotoğrafını da sosyal medyada paylaştı.
Gümrüksüz vergisiz ticaret yapacaklar
AB Komisyonu, üyelikten ayrılan İngiltere ile bugün imzalan “Ticaret ve İşbirliği Anlaşması” taslağını yayımladı.
Buna göre, taraflar arasında yeni bir serbest ticaret anlaşması yapılacak.
Anlaşma, mal ve hizmetlerle birlikte yatırım, rekabet, kamu destekleri, vergi, ulaşım, enerji, balıkçılık, veri güvenliği ve sosyal güvenlik gibi alanları da kapsayacak.
Menşe kurallarına uyan mallara gümrük vergisi ve kota uygulanmayacak.
Taraflar, çevreyi koruyacak ve iklim değişimi ile mücadeleye öncelik verecek. Sosyal haklar ve işçi hakları gözetilecek.
Bağlayıcı bir uzlaşmazlık çözüm mekanizması kurulacak. Bu mekanizma rekabetin adil ve eşit şartlar altında gerçekleşmesini sağlarken, rekabeti engelleyici davranışları önleyecek.
AB ve İngiltere karasularındaki balık stoku ortak yönetilecek. İngiltere balıkçılık aktivitelerini geliştirebilecek. Avrupalı balıkçıların faaliyetleri sürdürülecek.
Hava yolu, kara yolu, demir yolu ve deniz ulaşımları devam edecek. AB ve İngiltere ulaşım alanında adil biçimde rekabet edecek.
AB ve İngiltere vatandaşlarının sosyal güvenlik hakları koordine edilecek.
İngiltere, mali katkı sağlaması durumunda AB’nin araştırma programlarına katılabilecek.
Özellikle sınır ötesi suç ve teröre karşı emniyet ve adli iş birliği çerçevesi kurulacak.
AB ve İngiltere arasında Ortak Konsey kurularak, anlaşmanın nasıl yorumlanacağı ve yerine getirileceği ilerleyen günlerde belirlenecek.
