Türkiye’de son yirmi yılda çılgınca sayıları artan AVM’lerin sonu mu geliyor? Tüm dünyayı etkisi altına alan ve neredeyse dünya düzenini yeni bir norma kavuşturan koronavirüs pandemisi, sebep olduğu ekonomik bunalım ile, tüketim çılgınlığının da sonunu getiriyor.
Birleşmiş Markalar Derneği çatısı altındaki 423 markadan 335’ini bünyesinde barındıran 62’si hazır giyim, 23’ü ayakkabı olmak üzere toplam 132 üye firmanın katılımı ile gerçekleştirilen ankete göre, e-ticaret cirolarında artış, cadde mağazalarında canlanma gözlenirken, AVM mağazalarında ise durum kritik.
Ankete ilişkin yapılan açıklamada görüşlerine yer verilen BMD Başkanı Sinan Öncel, piyasaların açılışının üzerinden eylül sonu itibarıyla dört ay geçtiğini belirterek, şunları kaydetti: “AVM’lerde ise üyelerimizin yüzde 58’i eylül gibi alışverişin canlanmasının beklendiği bir ayda bile yüzde 80 ciroyu yakalayamadı. Hazır giyim mağazalarında yüzde 80 ciroyu yakalayamayanların oranı yüzde 63’e ulaşıyor. Üyelerimizin sadece yüzde 12’si AVM mağazalarında yüzde 100’ün üzerinde ciro elde edebiliyor.”
Öncel, üye markaların yüzde 28’inin AVM mağazalarında hala geçen yılın aynı dönemindeki cirolarının yüzde 60’ına bile ulaşamadıklarını belirterek, “Oran, hazır giyim markası sahibi üyelerimiz arasında yüzde 32’ye çıkıyor. Üyelerimizin cirosu kira ve personel giderlerini bile karşılayamayan bu mağazaları açık tutma isteği her geçen gün daha da azalıyor. Daha açık söylemem gerekirse, üyelerimiz toplamda sayıları binlerle ifade edilebilecek mağazalarını açık tutmak ya da kapatma konusunda rota arayışındalar. Nitekim son dönemde AVM’lerde kapama müzakerelerinin giderek arttığını gözlemliyoruz” dedi.
AVM’lerdeki kira uygulamalarının sürdürülemez olduğunu belirten Öncel, şöyle devam etti:
“Mevcut tablo, perakendenin kış aylarını çok zor geçireceğini gösteriyor. Dahası tüm dünyada olduğu gibi ülkemizde de mağazacılığın 2021’in ikinci yarısından önce toparlanabileceğine dair bir ışık görünmüyor. Yeni bir rota arayışındaki perakende sektörü için önümüzdeki bir yılın olağanüstü tedbirlerle geçeceği çok net belli oldu. Olağanüstü koşullar için olağan dışı tedbirler almadığımız takdirde markalarımızın daha fazla mağaza kapatmak zorunda kalmalarının önüne geçemeyiz. Bu nedenle bir kez daha tekrarlamak istiyorum; salgından olumsuz etkilenen sektörlerin yaşayabilmesi için cirosu geçen yılın yüzde 80’inin altında kalan mağazalarda ciro kirası uygulamasına geçilmesinden daha adil bir seçenek görünmüyor. Çünkü enflasyon ve kira artışını da hesap ettiğimizde yüzde 80 ciroya ulaşamayan bir mağazadaki kayıp yüzde 35’i buluyor. AVM yönetimleri, süreci aylık düzenlemelerle götürmeye çalışıyor ancak bu durum pazarlık gücü olmayan markaları zorluyor. BMD olarak, bu konuyu öncelikli gündemimiz olarak belirledik. Ağırlıklı olarak gençlerimizin çalıştığı organize perakendede istihdamı da tehdit eden bu soruna çok acil bir çözüm için muhataplarımızın bir kez daha dikkatini çekmek istiyoruz.”
