Sözcü’den Mehtap ÖZCAN Ertürk’ün haberine göre, milyonlarca çalışan aralık sonuna kadar belirlenecek asgari ücret pazarlığının sonucuna kilitlendi. Asgari Ücret Tespit Komisyonu’nun üçüncü toplantısı 22 Aralık Salı günü yapılacak. Salgın ve ekonomik krizin yarattığı yoksullaşmaya karşı asgari ücretin insanca yaşayacak bir düzeye yükseltilmesi yaşamsal önem taşıyor.
DİSK’e bağlı Birleşik Metal İş Sendikası Sınıf Araştırmaları Merkezi BİSAM’ın yaptığı hesaplamaya göre, asgari ücretliden her aile ferdi için bir öğün başına 1.85 lira ile karnını doyurması, 1 buzdolabı için yaklaşık 8 yıl çalışması, 725 liraya barınması ve ısınması, çocuk başına 10 liralık eğitim harcaması ile çocuklarını yetiştirmesi bekleniyor. Asgari ücret belirlenirken bu gerçeklerin gözardı edilmemesi gerekiyor.
GIDA İÇİN GÜNLÜK 22 LİRA
BİSAM’ın Türkiye İstatistik Kurumu tüketici fiyat endeksi madde fiyatları ile tüketim harcamaları araştırması ve Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı asgari ücret istatistikleri üzerinden yaptığı hesaplamaya göre, Türkiye genelinde ortalama kira 1.113 TL iken asgari ücretlinin konut, su, elektrik, gaz ve diğer yakıtlar için ayırabildiği tutar yalnızca 725 TL. Kiraya ayırabildiği tutar ise 464 TL.
Yüzde 28.7’si Gıdaya
2019 yılı TÜİK tüketim araştırması raporuna göre, en yoksul yüzde 20’lik gelir grubu gelirinin ancak yüzde 28.7’sini gıda harcamalarına ayırabiliyor. Aynı verilere göre tek gelirli bir asgari ücretli ailesi en yoksul yüzde 20’lik dilim içinde yer alıyor. Eşi çalışmayan ve 2 çocuklu bir asgari ücretlinin ailesi ile birlikte sağlıklı beslenebilmesi için olması gereken miktar 2 bin 439 TL. Yapabildiği harcama ise 667 TL. Yani, gıda için günlük sadece 22 TL ayırabiliyor.
Buna göre asgari ücretlinin üç öğün için kişi başına ayırabildiği tutar 5.6 TL olurken, öğün başına bu tutar sadece 1.85 TL düzeyinde kalıyor. Asgari ücretlinin Kasım 2020’de ortalama fiyatı 3.561 lira olan bir buzdolabını alabilmesi için, ev aletlerine ayırabildiği 38.5 lira ile 93.7 ay çalışması gerekiyor.
Eğitime 10 Lira Harcayabiliyor
Raporda, ısınma, bakım, onarım, temizlik ve kadro eksikliği nedeni ile öğretmen ihtiyacı, kaynak yokluğu bahanesi ile velilerin ödediği katkı paylarına teslim edilen eğitim koşullarına da dikkat çekiliyor.
Asgari ücretli eğitime çocuk başına aylık 10 TL ayırabiliyor. Kovid-19 nedeni ile uzaktan eğitim için alınması gereken teknolojik cihazlara ulaşmaları ise mümkün değil.
Tek bir belediye otobüs biletinin Türkiye ortalamasında 2.8 TL olduğu koşullarda, asgari ücretlinin ulaşım için ayırabildiği günlük tutar ise sadece 2.31 TL ile tek yön biletine yetiyor.
Asgari ücret kazanan işçiler sadaka gibi zam istemediklerini söylediler. İşçiler “Kilo ile alışverişi unuttuk. Utanarak tane tane alıyoruz. Evimize girince aldıklarımızı çocuklarımız görmesin diye utanarak mutfağa koyuyoruz. Çocuklarımızın yüzüne bakacak halimiz kalmadı. Bizler yaşamıyoruz soluk alıp veriyoruz” dediler.
