CHP Niğde Milletvekili Ömer Fethi Gürer, yabancılara konut, arsa ve arazi satışının kolaylaştırıldığı yasanın yürürlüğe girmesinin ardından, yabancı uyrukluların ülkemizde edindiği taşınmazları, verdiği soru önergesiyle Çevre ve Şehircilik Bakanşığı’na sordu.
CHP Milletvekili Gürer, önergesinde “Son beş yılda, iller ayrı ayrı belirtilmek üzere, yabancı gerçek ve tüzel kişilere satışı gerçekleştirilen toprak alanı ne kadardır? Bu alanların ne kadarı tarım arazisidir? Son beş yılda, yabancı gerçek ve tüzel kişilere satışı gerçekleştirilen Hazine arazisi var mıdır? Varsa bu arazilerin alanı nedir? Son beş yılda yabancı gerçek ve tüzel kişilere gerçekleştirilen toprak satışlarının satın alan kişilerin uyruğu olduğu ülke ve satın aldıkları miktarlara göre dağılımı nedir? Son beş yılda yabancı gerçek ve tüzel kişiler adına kaydı yapılmış konut sayısı nedir? Satışı gerçekleştirilen konutların satın alan kişinin uyruğu olduğu ülkelere göre dağılımı nedir?” şeklindeki sorularının yanıtlanmasını istedi.
Gürer’in soru önergesine yanıt veren Çevre ve Şehircilik Bakanı Murat Kurum, Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü İstatistik Bilgi Sistemi kayıtlarına göre son beş yılda (01.01.2014-15.06.2020 tarihleri arası) yabancı gerçek kişiler tarafından satış vb. yollarla 18 milyon 451 bin 099 metrekare ana taşınmaz (arazi, arsa vb.) edinildiğini açıkladı.
Bakan Kurum, Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü istatistik Bilgi Sistemi kayıtlarına göre son beş yılda (01.01.2015-15.06.2020 tarihleri arası) yabancı gerçek kişiler tarafından satış vb. yollarla edinilmiş olan taşınmaza (arazi, arsa, vb.) ve bağımsız bölüme ilişkin verileri de açıkladı.
Bakan Kurum’un verdiği bilgiye göre 145’ten fazla yabancı ülke vatandaşı tarafından son 5 yıl içinde toplam 18 milyon 451 bin 99 metrekare arsa ve arazi satın alındı.
Arap ülkeleri liste başı
Türkiye’de en çok arsa ve arazi satın alan ülkelerin Arap ve Ortadoğu ülkeleri olması dikkat çekti. Ülkemizde en çok araziyi 2 milyon 201 bin metrekare ile Suudi Arabistan uyruklu yabancılar satın aldı. Suudi Arabistanlıları 1 milyon 943 bin metrekare ile Mısırlılar takip etti. Katar, Filistin, Irak, Almanya, Kuveyt, İran, Afganistan ve Azerbaycanlılar, ülkemizde en çok arazi ve arsa satın alan yabancı uyruklular listesinde ilk 10 sırada yer aldı.
Tercihleri Konya ve Manisa oldu
Yabancı uyrukluların en çok arsa ve arazi satın aldığı illerin başında ise Manisa ve Konya geldi. Yabancılar Manisa’dan 2 milyon 892 metrekare, Konya’dan ise 1 milyon 933 bin metrekare arsa ve arazi satın aldı. Yabancıların Türkiye’de arazi satın aldığı iller arasında sırasıyla İstanbul, Sakarya, Kocaeli, Bursa, Antalya, Muğla, Eskişehir ve Edirne ise ilk 10 arasında yer alan iller oldu. Yabancıların daha çok tarıma elverişli topraklar alması dikkat çekti.
En çok ev alanlar Iraklılar oldu
Ülkemizde en çok mesken edinen ülkeler sıralamasında da Arap ve Ortadoğu ülkelerinin vatandaşları ilk sıralarda yer aldı. Türkiye’de son 5 yıl içinde en çok mesken ülke 23 bin 902 mesken ile Irak oldu. Irak’ı 13 bin 55 mesken ile İran ve 11 bin 785 mesken ile Suudi Arabistanlılar takip etti. Ruslar 9 bin 513 konutla dördüncü sırada yer alırken, Kuveytliler ise 9 bin 262 konutla ilk 5’te yer buldu. Afganistan, Almanya, Azerbaycan, İngiltere ve Meksika uyruklular ise ülkemizden en çok konut satan alan ülkeler sıralamasında ilk 10’a girdi.
Konut satışında İstanbul ve Antalya ilk sırada
Son 5 yıl içinde ülkemizde mesken edinen yabancı uyrukluların ilk tercihi 63 bin 969 mesken ile İstanbul oldu. 30 bin 326 konut satışıyla Antalya ikinci sırada yer alırken, bu illeri 8 bin 760 konutla Bursa, 6 bin 916 konutla Ankara ve 5 bin 53 konutla Yalova illeri takip etti. Yabancı uyrukluların mesken tercihinde Sakarya, Muğla, Mersin, Aydın ve Trabzon illeri ilk 10’da yer buldu.
Doğu ve Güneydoğu illerine rağbet yok
Yabancı uyrukluların ülkemizde en az konut aldığı iller ise Doğu Anadolu Bölgesi’nde yoğunlaştı. Hatay’da yabancı uyrukluların satın aldığı meskene rastlanmazken, yabancı uyruklular Gümüşhane’de 1, Bitlis ve Ağrı’da 2’şer, Ardahan, Artvin ve Batman’da ise 3’er mesken edindi.
Önerge sahibi CHP Niğde Milletvekili Ömer Fethi Gürer ise yabancılara tarım arazisi satışının 2016 yılında yasalaştığını anımsattı. Son 4 yılda yabancı gerçek kişilerin ülkemizde edindiği tarım arazilerinin 18.5 milyon metrekareye ulaşmış olmasının düşündürücü olduğuna dikkat çeken CHP Niğde Milletvekili Ömer Fethi Gürer, “Sayın Bakanın verdiği rakamsal bilgiler, ülkemizde tarım arazisi edinen gerçek kişilerdir. Bu rakamların içinde ülkemizdeki ortakları aracılığıyla edinilmiş olan tüzel kişilerin ve şirket ortaklarının edindiği tarım arazileri yer almamaktadır. Şu bir gerçektir ki Türkiye’de verimli tarım arazileri, yabancı uyruklu kişi ve şirketler tarafından kapatılmaktadır. Yabancıların en çok arazi satın aldığı ilk 10 ile bakıldığında Manisa, Konya, Bursa ve Sakarya gibi iller dikkat çekmektedir” diye konuştu.
Tarım arazilerine büyül bir ilgi var
CHP Milletvekili Ömer Fethi Gürer, yabancı uyrukluların mesken satın aldığı illere bakıldığında ekonomik ve sosyal hayatın nispeten daha iyi olduğu büyükşehir ve kıyı şehirleri olmasının da dikkate değer olduğunu vurguladı. Gürer, “Vatanımızın en güzel yerleri ve verimli arazileri yabancılar tarafından satın alınıyor. Kendi toprağında yokluktan çiftçimiz amele olarak çalışmak zorunda kalıyor. Anadolu illerinde ve birçok bölgede iyi tarımı yabancılar yapıyor. Niğde’den 14 adet taşınmaz, 93.671 metre kare arsa yabancılara satılmıştır. Ayrıca İtalyanlara ait binlerce dönüm elma bahçeleri bulunmaktadır. Çiftçimiz topraktan uzaklaşıyor ama yabancı ülkeden gelen yatırımcıya daha cazip koşullarla arazi edinme ve tarım yapma şartları yaratılıyor. Gidişat onu gösteriyor ki, zamanla kendi topraklarımızda amele, kendi fabrikalarımızda da yabancıların işçisi olacağız. Yerliyiz, milliyiz derken parsel parsel ülkenin mülk ve arazilerini yabancılara satıyorlar“ şeklinde konuştu.
YABANCILARIN ÜLKEMİZDE EDİNDİĞİ ARAZİ VE ARSALAR (İLK 10 ÜLKE)
1.Suudi Arabistan- 2 milyon 201 bin metrekare
2.Mısır- 1 milyon 943 bin metrekare
3.Katar- 1 milyon 181 bin metrekare
4.Filistin- 1 milyon 135 bin metrekare
5.Irak- 904 bin metrekare
6.Almanya-797 bin metrekare
7.Kuveyt- 698 bin metrekare
8.İran- 638 bin metrekare
9.Afganistan- 471 bin metrekare
10.İngiltere- 470 bin metrekare
YABANCILARIN ÜLKEMİZDE EDİNDİĞİ MESKENLER (İLK 10 ÜLKE)
1.Irak- 23 bin 902
2.İran- 13 bin 55
3.Suudi Arabistan- 11 bin 785
4.Rusya Federasyonu- 9 bin 513
5.Kuveyt- 9 bin 262
6.Afganistan- 6 bin 715
7.Almanya- 5 bin 800
8.Azerbaycan- 4 bin 871
9. İngiltere- 4 bin 567
10. Meksika- 3 bin 25
YABANCILARIN ÜLKEMİZDE EN ÇOK ARAZİ VE ARSA SATIN ALDIĞI İLLER (İLK 10 İL)
1.Manisa – 2 milyon 897 bin metrekare
2.Konya- 1 milyon 933 bin metrekare
3.İstanbul- 1 milyon 316 bin metrekare
4.Sakarya- 948 bin metrekare
5.Kocaeli – 852 bin metrekare
6.Bursa- 829 bin metrekare
7.Antalya- 826 bin metrekare
8.Muğla- 797 bin metrekare
9.Eskişehir- 678 bin metrekare
10.Edirne- 604 bin metrekare
YABANCILARIN ÜLKEMİZDE EN ÇOK MESKEN SATIN ALDIĞI İLLER (İLK 10 İL)
1.İstanbul- 63 bin 969
2.Antalya- 30 bin 326
3.Bursa- 8 bin 760
4.Ankara- 6 bin 916
5.Yalova- 5 bin 53
6.Sakarya- 4 bin 72
7.Muğla- 3 bin 779
8.Mersin- 3 bin 473
9.Aydın- 3 bin 271
10.Trabzon- 3 bin 238
YABANCILARIN ÜLKEMİZDE EN AZ MESKEN SATIN ALDIĞI İLLER
1.Hatay -0
2.Gümüşhane- 1
3.Ağrı- 2
4.Ardahan, Artvin ve Batman- 3
