Avustralya Savunma Kuvvetleri Genel Müfettişi’nin (IGADF) dört yıllık bir soruşturmanın sonucunda hazırladığı ve Afgan sivillerin yasa dışı olarak öldürüldüğünü belgeleyen “güvenilir kanıtların” yer aldığı rapor, Avustralya Genelkurmay Başkanı General Angus Campbell tarafından açıklandı.
Yüzlerce tanığın dinlendiği ve 25 askerin karıştığı 57 olayın incelendiği rapordaki bulguları değerlendiren Campbell, raporun bazı askerlerin “savaşçı kültürünün utanç verici kaydını” ortaya çıkardığını söyledi.
Raporda yer verilen yasa dışı cinayetlerin hiçbirinin “savaşın harareti içinde” tanımlanmadığını ve cinayetlerin bilinçli işlendiğine dikkati çeken Campbell, “Raporda faillerin olayları kafası karışmış veya istemeyerek yaptıklarına dair hiçbir bulgu yok.” ifadesini kullandı.
Kirli ve ucuz tuzak
Bazı Avustralyalı askerlerin, öldürülen Afgan sivillerin cesetlerinin yanına “meşru bir hedef” olduklarını öne sürmek için bazı silah ve bombaları yerleştirerek muhtemel soruşturmadan kurtulmayı planladıklarına dair delillere ulaştıklarını aktaran Tümgeneral Brereton, sözlerini şöyle tamamladı:
“Bunlar kasıtlı hukuka aykırı cinayetlerin gizlenmesi amacıyla kullanılmak üzere geliştirildi. Ele alınan olaylar bir savaş suçuna ilişkin inandırıcı bilgilerin bulunduğu tespit edilen davalar, öldürülen kişinin savaşçı olmadığı açık olan veya olması gereken davalardır.”
Soruşturmayı yürüten müfettişler raporu, Avustralyalı askerlerin 2005 ila 2016 arasındaki davranışlarına ilişkin 423 tanıkla görüşüp 20 binden fazla belgeye ve yaklaşık 25 bin görüntüyü inceleyerek hazırladı.
Rapor, toplam 36 olayın cezai soruşturma yapılması için Avustralya Federal Polisine (AFP) sevk edilmesini tavsiye ediyor.
Avustralya’nın, ABD ve diğer müttefikleriyle devam eden barışı koruma çabalarının bir parçası olarak Afganistan’da yaklaşık 400 askeri bulunuyor.
Avustralya Genelkurmay Başkanı General Angus John Campbell tarafından yapılan açıklamaya göre, 2005-2016 yılları arasında Avustralya askerleri Afganistan’da en az 39 sivili katletti.
23 ayrı olayda, muvazzaf ve emekli Avustralya askerlerinden 19 kişinin 39 sivili öldürdüğünü belirten Campbell, bunun “kabul edilemez olduğunu” dile getirdi. Askerlerin sivilleri kasıtlı olarak öldürdüğü ifade edildi.
Campbell, söz konusu askerlere yönelik soruşturma başlatılacağını belirtti.
Raporu hazırlayan ADF Genel Müfettişi Tümgeneral Paul Brereton, meselelerin mahkemeye çıkmadan önce bile Federal Hükümetin, Afganistan’daki kurbanların ailelerine tazminat ödemesi gerektiğine inandığını bildirdi.
Avustralya ordusunun Afganistan’daki savaş suçları
Afganistan’da ABD öncülüğündeki askeri işgalin en önemli parçalarından birini teşkil eden Avustralya ordusunun sicili kabarık.
Resmi makamlar, Avustralya ordusunun 2005-2016 yılları arasında savaş kurallarını ihlal ettiği toplam 55 ayrı olayı soruşturuyor.
Avustralya ordusunun, 2012 yılının Mayıs ayında, Afganistan’ın güney kesimindeki Uruzgan ilinin bir köyünde sivilleri katlettiği anlara dair görüntüler de bu yılın Mart ayında ortaya çıkmıştı.
Öte yandan ülkedeki Avustralya askerleri 2007 yılının Ağustos ayında Nazi bayrağı açmış, 2018 yılı Haziran ayında ortaya çıkan skandal infiale sebep olmuştu.
Avustralya’nın Afganistan’daki kayıpları
Avustralya, Afganistan’da ABD öncülüğündeki koalisyon içerisinde bulunan ülkeler arasında, en çok kayıp veren 10 ülkeden biri.
Bugüne dek ülkedeki çatışmalar ve saldırılarda resmi rakamlara göre toplam 41 Avustralya askeri ölürken, 261 asker ise yaralandı.
