9 Ağustos’ta yapılan Belarus Devlet Başkanlığı Seçimlerini büyük farkla kazandığı açıklanan, ancak ülkedeki muhalefet ve uluslararası toplum tarafından seçimlere hile karıştırmakla itham edilen, Belarus Devlet Başkanı Aleksandr Lukaşenko’ya yönelik baskılar artıyor.
Avrupa Birliği (AB) Konsey Başkanı Charles Michel, dışişleri bakanlarının Belarus krizini görüşmek üzere Çarşamba günü video konferans aracılığıyla toplanacağını açıkladı. Michel, Twitter üzerinden yaptığı açıklamada, Belarus halkının “gelecekleri hakkında karar verme ve liderlerini özgür bir şekilde seçme” hakkına sahip olduğunu belirtti. AB dışişleri bakanları Cuma günü yaptıkları toplantıda Belarus’a yeniden yaptırımlar uygulanması için yeşil ışık yakmıştı.
Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, Avrupa Birliği’ne çağrıda bulunarak, Belarus’taki barışçıl protestoların desteklenmesini talep etti. Macron, yayınladığı Twitter mesajında, “AB, haklarına saygı duyulmasını talep eden, özgürlük ve bağımsızlık için barışçıl bir biçimde protesto gösterilerinde bulunan yüzbinlerce Belarusluya destek vermeye devam etmek zorundadır” ifadesini kullandı.
Almanya: Lukaşenko bir diktatör ve artık meşruiyeti yok
Almanya Cumhurbaşkanı Frank Walter Steinmeier de Lukaşenko’ya, şiddetten uzak bir şekilde günlerdir gösteri yapan muhaliflerle diyaloğa girme çağrısında bulundu. Konuşmasında Belarus ordusuna da seslenen Steinmeier, silahlı kuvvetlerin, “kendi halkına karşı şiddet kullanarak günaha girmemesi gerektiğini” ifade etti.
Belarus’tan gelen protesto görüntülerini “hem dramatik, hem etkileyici” olarak nitelendiren Cumhurbaşkanı Steinmeier, Belarus’un neredeyse tüm kentlerinde pazar günü insanların barışçıl bir şekilde sokaklara çıkarak siyasi değişim talebinde bulunduğunu dile getirdi. “Geçtiğimiz günlerde yaşanan şiddet olaylarının ardından bu insanların cesaretine hayranlık duyuyorum” diyen Steinmeier, “Acılarla sınanmış bu gururlu ülkenin insanları bizim dayanışmamızı ve desteğimizi hakediyor” ifadesini kullandı.
Almanya Başbakan Yardımcısı ve Maliye Bakanı Olaf Scholz ise Belarus Devlet Başkanı Lukaşenko’nun görevini bırakması gerektiğini belirtti. Bild gazetesinin online sayfasına konuşan Sosyal Demokrat Parti (SPD) Başbakan adayı Scholz, Lukaşenko’nun “Tehlikeli bir diktatör” olduğunu savundu. “Kendi halkına bu şekilde davranan biri, ülkeyi yönetme konusunda tüm meşruiyetini kaybetmiştir” diyen Olaf Scholz, halkın çoğunluğunun Lukaşenko’yu desteklemediğini ve demokratik kuralların uygulanması halinde Belarus Devlet Başkanının uzun bir süre bu görevde kalamayacağını ifade etti.
Avrupa Birliği’nin bu konuda kararlı ve net bir tavır içinde olması gerektiğini vurgulayan Scholz, bu bağlamda Belaruslu yetkililer aleyhine Birlik tarafından alınan yaptırım kararının, “Orada olup bitenin AB tarafından kabul edilmediğini göstermesi açısından” çok iyi olduğunu dile getirdi.
AB Konseyi olağanüstü toplanacak; masada yaptırımlar var
Avrupa Birliği Konseyi Başkanı Charles Michel, Avrupa Birliği’nin (AB) Belarus’u konuşmak üzere olağanüstü toplanacağını açıkladı.
Michel sosyal medya hesabından yaptığı paylaşımda, AB Konseyi’nin 27 üyesinin çarşamba günü Belarus’ta yaşananları görüşmek üzere bir araya geleceğini duyurdu. Görüşmenin videokonferans yoluyla yapılacağın bildirildi.
AB Konseyi Başkanı paylaşımında, “Belarus halkı geleceğini tayin etme ve liderini özgür bir şekilde seçme hakkına sahiptir. Eylemcilere yönelik şiddet kabul edilemez” ifadelerini kullandı.
Protestolara 200 bin kişi katıldı
Protestoların 8’inci gününde, muhalif kesimlerin taraftarlarına çağrıda bulunarak organize etmesiyle Minsk’te Stella Meydanı’nda toplanan Lukaşenko karşıtı göstericiler, bir süre “Lukaşenko git” sloganları attıktan sonra hükümet binasının bulunduğu Bağımsızlık Meydanı’na yürüdü.
Akşam saatinde meydanda yapılan protesto gösterilerinin ardından kalabalık Minsk’in caddelerine dağılarak, eylemlerine kaldırımlarda slogan atarak devam etti. Bağımsızlık Caddesi’nin trafiğe açılmasından sonra pek çok araç da klakson çalarak protestoculara destek verdi.
Polisin müdahale etmediği gösteriler olaysız sona erdi.
Muhalefet kaynaklarından yapılan açıklamaya göre, Lukaşenko karşıtı mitinge 200 bin civarında katılım oldu.
Ülke genelinde farklı şehirlerdeki meydanlarda da Aleksandr Lukaşenko karşıtı gösteriler yapıldı.
Lukaşenko’dan gövde gösterisi
Bu arada Belarus Devlet Başkanı Lukaşenko, tartışmalı seçimlerin ardından ilk kez kitleler önünde bir konuşma yaptı. Başkent Minsk’te, Belarus İçişleri Bakanlığının verilerine göre yaklaşık 65 bin taraftarı önünde konuşan Lukaşenko, halkı ülkenin bağımsızlığını korumaya davet etti. “Sizi buraya kendimi savunmak için çağırdım” diyen Lukaşenko, “Bunun da ötesinde siz, çeyrek yüzyıldan bu yana ilk kez ülkenizi ve onun bağımsızlığını savunabilirsiniz” ifadesini kullandı. Aleksandr Lukaşenko seçimlerin yenilenmesi taleplerini ise reddetti.
”Beni öldürmediğiniz sürece seçimler yenilenmeyecek”
Minsk’te bulunan bir traktör ve askeri araç fabrikasına giden Belarus Devlet Başkanı Aleksandr Lukaşenko grevlerin önüne geçmek için işçi, işveren ve sendika yöneticileri ile bir araya geldi.
Fabrikada, işçilerin “İstifa et” sloganlarıyla karşılanan Lukaşenko’nun burada yaptığı konuşmada sözü sık sık sloganlarla kesildi. Belarus lideri, muhalefetin talep ettiği gibi yeni seçimler düzenlenmeyeceğini söyleyerek, “Beni baskı altında tutarak kimse bir şey yaptıramayacak. Yeniden bir seçim olmayacak ve 6 ay içerisinde bu sorunların tümünün üstesinden geleceğim” dedi.
Seçimlerin adil koşullarda gerçekleştiğini savunan Lukaşenko, “Haksız seçimlerden mi bahsediyorsunuz? Adil seçim mi istiyorsunuz? Hemen cevap vereyim. Biz seçimleri yaptık. Beni öldürmediğiniz sürece, seçimler yenilenmeyecek” diye konuştu.
Ancak Lukaşenko’nun, anayasanın referandumla değiştirilmesini önermesi dikkat çekti. Belarus lideri, “Değişiklikleri referanduma sunacağız ve anayasal yetkilerimi bırakacağım. Ama bunu baskıyla ya da sokaklar yüzünden yapmayacağım” diye konuştu.
Lukaşenko, “Evet ben bir aziz değilim. Sert tarafımı biliyorsunuz. Ebedi değilim. Fakat ilk başkanı aşağı çekerseniz, komşu ülkeleri ve diğer herkesi de çekersiniz” dedi.
Tihanovskaya: Ulusal liderliğe hazırım
Belarus’ta muhaliflerin devlet başkanı adayı olan ve halen Litvanya’da bulunan Svetlana Tihanovskaya ise yayınladığı video mesajı ile bir kez daha ülkesinin yönetimini devralmaya ve geçici bir süre için “Ulusal liderlik yapmaya” hazır olduğunu bildirdi.
