Geçtiğimiz hafta Suudi Arabistan’da Türk ürünlerine karşı başlatılan sessiz ambargonun ardından bu kez Fas’tan önemli bir adım geldi. Fas, Türkiye’den ithal ettiği tekstil ürünlerine karşı ağır oranda bir vergi kararı aldı.
Fas hükümetinin aldığı, parlamento tarafından onaylanan 2020 Finansman Yasası’nın içinde yer alan uygulamayla Fas Ekonomi Bakanlığı’na bağlı Gümrük ve Dolaylı Vergiler İdaresi, yeni gümrük vergisi oranını yüzde 36 olarak açıklandı.
İthalat vergisini artırma kararını özellikle Kovid-19 salgını sırasında yerel üretimi teşvik etmek nedeniyle alan Fas, bu korumacı önlemle aynı zamanda yerli ürünlerle güçlü bir şekilde rekabet eden tekstil ürünlerinin ithalatını sınırlamayı umuyor.
Türkiye ile Fas arasındaki Serbest Ticaret Anlaşması
Fas ve Türkiye bilindiği üzere 2004 yılında bir Serbest Ticaret Anlaşması imzaladı. Anlaşma iki yıl sonra 2006’da yürürlüğe girdi.
O zamandan beri Fas’ın Türkiye ile olan ticaret dengesi büyük ölçüde açık verdiğini dile getiren Sanayi Bakanı Moulay Hafid Elalamy, Fas’ın Türkiye ile olan ticaret anlaşmasında yılda 2 milyar dolar kaybettiğini açıkladı. Elalamy, Türk tekstil endüstrisinin de sadece 2017’de Fas’ın yaklaşık 44.000 iş kaybına neden olduğunu belirtti.
Bilindiği üzere 2020’nin başında Rabat ve Ankara, Serbest Ticaret Anlaşması’nı gözden geçirmek için görüşmelere başlamıştı. Ancak müzakereler, Kovid-19 salgını nedeniyle askıya alınmıştı.
BİM’e ‘Fas’ta üret’ baskısı
Fas medyasına göre yeni vergi oranı LC Waikiki, Koton ve DeFacto gibi giyim markalarının yanı sıra BİM’i de etkileyecek.
Tekstil ürünleri, 2018 yılında Türkiye’nin Fas’a toplam 2.24 milyar dolar ihracatının yaklaşık yarısını yani 1 milyar dolarını oluşturuyor. Geçen yıl Fas’ın uyguladığı vergi oranı ise yüzde 0’dı. Oran kademeli olarak arttırıldı ve son olarak yüzde 27’ye çıkarılması için çalışma başlatılmıştı.
Bu yılın şubat ayında da Fas’ın aldığı bir karar Türkiye’de oldukça ses getirmişti. Fas Ticaret Bakanlığı, Türk perakende zinciri BİM’i ülkedeki mağazalarında sattığı ürünlerin en azından yarısının Fas’ta üretilen ürünler olması yönünde uyarmıştı. Bakanlık, bunun yerine getirilmemesi halinde BİM mağazalarının kapatılabileceğini ifade etmişti.
BİM’in Fas’ta 500’e yakın mağazası ve 3 bine yakın çalışanı bulunuyor. BİM CFO’su Haluk Dortluoğlu ise “Zannediyorum Meclis’te Türkiye-Fas ilişkileri ile ilgili görüşme varken yapılan bir açıklama. O nedenle iç politikaya dönük mesaj gibi. Bize yansıyan bir talep yok” diye yanıt vermişti.
