Zeka düzeyi yüksek canlılar olan yunuslar grup halinde çalışabiliyor, birbirlerine yeni beceriler öğretebiliyor ve kendilerine has seslerle iletişim kurabiliyor. Bilim insanları bu hayvanların çıkardığı ıslık ve tıklama gibi seslerle “birbirlerine ne anlattıklarını” uzun zamandır çözmeye çalışıyor. Wild Dolphin Project (WDP) adlı kâr amacı gütmeyen kuruluş Bahamalar’daki Atlantik benekli yunusları 40 yıl boyunca takip ederek geniş bir ses ve video kaydı arşivi oluşturdu. Araştırmacıların bunlar üzerinde yaptığı analizler, yunusların birbirlerini çağırırken isim görevi gören ıslıklar kullandığını, kur yaparken veya kavga ederken çıkardıkları sesleri gözler önüne serdi.
Bilim insanları bu memelilerle iletişim kurmanın teoride mümkün olduğunu düşünse de bugüne kadar yeterli teknolojik gelişme sağlanmamıştı. Ancak OpenAI’ın ChatGPT’si ve Google’ın ve Gemini’ı gibi geniş dil modellerinin geliştirilmesi işleri değiştirdi.
Bu dil modellerinin arkasındaki mekanizmanın, yunusların konuşmalarını anlamak için kullanılıp kullanılmayacağını merak eden WDP, Google ve Georgia Teknoloji Enstitüsü’yle işbirliği yaparak ellerindeki geniş arşivi onlara sundu.
Bu yaz başlaması planlanan çalışmalarda araştırmacılar modeli kullanarak ses kalıplarını belirlemeyi, yunusların iletişimindeki gizli yapıları ve belki de anlamları ortaya çıkarmayı umuyor. Nihayetinde bu verilere dayanarak bir sözlük oluşturulması amaçlanıyor.
Bilim insanları ayrıca karşılıklı iletişim kurabilmek için CHAT adlı bir sistem de geliştirdi. Bu su altı bilgisayarının amacı, yunuslarla ortak bir kelime dağarcığı oluşturmak.
Ekip, CHAT’in yarattığı yapay ıslıkları, yunusların hoşlandığı belirli nesnelerle ilişkilendirilmeyi hedefliyor. Bilim insanları yunusların zaman içinde bu nesneleri isterken, CHAT’in ürettiği ve normalde kullanmadıkları sesleri çıkarmaya başlayacağını umuyor.
