Myanmar’da yayın yapan Mirror Daily gazetesi, infazın ne zaman ve nerede gerçekleştirdiğine ilişkin ayrıntı vermezken, 4 kişinin “şiddet içeren ve insanlık dışı terör cinayetleri” planladıkları ve yönettikleri için “yasal prosedürlere uygun olarak” idam edildiğini bildirdi.
Darbe karşıtı Ulusal Birlik Hükümeti’nde İnsan Hakları Bakanı olan Aung Myo Min, konuya ilişkin değerlendirmesinde, idamların “halkı korkuya sürükleyeceğini” belirtti.
İnsan Hakları İzleme Örgütü (HRW) Asya Direktörü Elaine Pearson, idamların “bariz şekilde haksız olduğunu ve siyasi amaçlı yargılamalar” yapıldığını vurguladı.
Pearson, idamlar ile askeri yönetimin darbe karşıtı protestoları kırmayı amaçladığını aktardı.
Devrik NLD hükümeti milletvekillerinden Phyo Zeya Thaw, ocak ayında çıkarıldığı mahkemede “terörizmi finanse etmek” suçundan hüküm giymişti. Askeri yönetim, 41 yaşındaki siyasetçiyi, “terör eylemi” olarak gördüğü Yangon’daki darbe karşıtı gösterilerin organize edilmesinde “kilit isim” olarak görüyordu.
İdam edilenler arasında bulunan demokrasi aktivisti Kyaw Min Yu, “terörle mücadele yasasını ihlal etmek” suçundan hüküm giymişti. Kyaw Min Yu, 1988’de askeri yönetime karşı ayaklanan ve çoğu hapse atılan “88 Kuşağı Öğrencileri” grubunun da liderleri arasındaydı.
Geçen yıl ekim ayında Yangon’da tutuklanmasının öncesinde Kyaw Min Yu, siyasi faaliyetleri nedeniyle onlarca yıl hapis cezası almıştı.
Darbe yönetimi Kyaw Min Yu’yu, muhalifler tarafından şehir merkezlerinde düzenlenen “Ay Işığı Operasyonları”na liderlik etmekten ve sosyal medya platformları üzerinden yaptığı paylaşımlarla “halkı galeyana getirmek”ten suçlu bulmuştu.
İdam edilen iki aktivist Hla Myo Aung ve Aung Thura Zaw da geçen yıl askeri bir kadın personeli işkence ederek öldürdükleri iddiasıyla hüküm giymişti.
Myanmar’da en son idam cezası 1976 yılında uygulanmıştı. 2014 yılında idama cezasına çarptırılan mahkumların cezaları ömür boyu hapse çevrilmişti.
Ancak, 2021 yılında gerçekleştirilen askeri darbe sonrası onlarca insan yeniden idama mahkum edildi.
Myanmar ordusu, 2020’deki genel seçimlerde hile yapıldığı iddialarının ortaya atılması ve ülkede siyasi gerilim yaşanmasının ardından 1 Şubat 2021’de yönetime el koymuştu. Ordu, ülkenin fiili lideri ve Dışişleri Bakanı Aung San Suu Çii başta olmak üzere pek çok yetkili ve iktidar partisi yöneticisini gözaltına almış ve bir yıllığına olağanüstü hal ilan etmişti.
Myanmar ordusunun darbe karşıtı protestocu ve isyancı gruplara silahlı müdahalesi sonucu bugüne kadar 1800’ün üzerinde kişi hayatını kaybetti. Darbeden bu yana yaklaşık 13 bin kişi gözaltına alınırken 10 binin üzerinde kişi ise halen içeride tutuluyor.
Siyasi Tutuklulara Yardım Kuruluşuna (AAPP) göre, ülkede darbeden bu yana 1900’den fazla kişi hayatını kaybetti ve 10 binin üzerinde kişi de gözaltına alındı. Myanmar askeri mahkemeleri, tutuklulardan 2’si çocuk 114 siyasi mahkum hakkında idam kararı verdi.
