Hiç şüphe yok ki, özellikle yakın tarihte, 2020 yılının ayrı bir yeri oluştu. Bu denli sarsıcı olayın art arda yaşandığı benzer bir yılın belki de tüm tarihte olmadığı konusunda görüş birliği var.
2 tane dünya savaşı geçirmiş, bir çok küresel salgında tüm dünya nüfusunun ciddi bir kısmını kaybetmiş insanlık, zulüm, kan ve gözyaşının durmak bilmediği bir dönemde doğal afetler ve salgın hastalıklarla darbe üstüne darbe yedi. Mülteci krizleri, açlıktan yaşamını yitiren çocuklar ve daha birçok kara leke bu yıl da insanlığın alnından silinmedi.
Daha ilk günlerinden itibaren ‘Artık bitsin!’ yorumları yapılan 2020 yılının son günlerine geldik. Takvimden bir yaprak düştü diye tüm sorunlar geride kalmayacak elbette ki. Birilerinin, 2021 yılına girildiği anda hiçbir problem kalmayacağı yönündeki ilginç hayalleri şöyle dursun, biz 2020 yılında yaşanan ve gerek Türkiye gerekse dünya gündeminde yer edinen gelişmeleri bir kez daha hatılayalım. İşte 2020 yılı böyle geçti…
Ocak 2020
Gizemli hastalık 59 can aldı
İlerleyen günlerde adı yeni tip korona virüsü Covid-19 olarak belirlenecek gizemli hastalıktan dolayı 59 kişi yaşamını yitirdi. Çin’de akut solunum yolu hastalığı SARS benzeri bir virüs olarak adlandırılan rahatsızlığın ilk örneklerine 2019 yılında rastlandığı biliniyordu. Covid-19, resmi olarak 2019 Kasım ayına tarihlendi. Halen devam eden pandemi bu yılın en vurucu olayıydı.
Doğu Akdeniz krizi
Türkiye’nin sondaj faaliyetleri ve Libya ile imzaladığı anlaşmalar, geçen yıldan beri süren Doğu Akdeniz krizini daha da derinleştirdi.
Fransa, Güney Kıbrıs ve Yunanistan, Avrupa Birliği’ne Ankara’ya yönelik tutumunu sertleştirmesi için baskılarını sürdürdü.
Yıl boyunca ilan edilen Navtex’lerle Yunanistan ile Türkiye arasında tansiyon sürekli yükseldi.
Avusturalya ormanlarında aylar süren yangın
Avustralya’da, 2019’un haziran ayında başlayan orman yangınları, 2020’nin ortasına kadar sürdü. Felakette 500’ye yakın kişi yaşamını yitirdi, 1,25 milyar hayvan telef oldu. Yetkililerin çaresizliği, peş peşe gelen diğer felaketler ve 10 bin devenin katledilmesi süreçten akıllarda kalanlar oldu.
Kasım Süleymani suikastı
2020’nin sıcak gelişmeleri, Amerika Birleşik Devletleri’ne (ABD) ait kuvvetlerin Irak’ta, İranlı General Kasım Süleymani’ye düzenlediği suikast ile başladı. İran Devrim Muhafızları Ordusu’na bağlı Kudüs Gücü Komutanı Süleymani, Irak’ın başkenti Bağdat’taki havalimanına insansız hava aracıyla düzenlenen saldırıda yaşamını yitirdi. Bu olay sonrası İran’da 3 gün ulusal yas ilan edilirken, Süleymani’nin cenazesinde çıkan izdiham ve olaylarda 50’yi aşkın kişi yaşamını yitirdi.
Ukrayna yolcu uçağının İran tarafından vurulması
8 Ocak’ta, İran bir füze ile Ukrayna Havayolları’na ait bir yolcu uçağını vurdu. Olayda 176 kişi öldü. Yaşanan kriz uluslararası bir boyuta taşındı. İran daha sonra uçağı yanlışlıkla vurduğunu açıkladı ve hatasını kabul ederek resmi özür diledi.
Wikipedia erişime açıldı
15 Ocak’ta, bir süredir Türkiye’de erişime kapalı olan Wikipedia sitesi yeniden erişime açıldı. İnternetin en büyük arşivlerinden biri olan dijital ansiklopedi olarak anılan siteye Türkiye’den erişim, ‘Suriye iç savaşına Türkiye tarafından yapılan dış müdehaleler’ başlığı altında Türkiye’yi terörizm ile suçlayan içerikleri kaldırmadığı gerekçesiyle 2017 Nisan ayında yasaklanmıştı.
Elazığ depremi
24 Ocak’ta, Elazığ’da meydana gelen 6,8 büyüklüğündeki depremde resmi rakamla 41 kişi hayatını kaybetti, binden fazla kişi de yaralandı.
Wuhan şehri kapatıldı
Yine 24 Ocak günü, bu kez ülke dışından gelen bambaşka bir haber ajanslara düştü. Dünya üzerinde sosyal, ekonomik ve daha birçok anlamda köklü değişikliklere sebep olan korona virüs pandemisinin çıkış yeri olan Çin’in Wuhan kenti, giriş çıkışlara tamamen kapatılarak karantiya alındı.
Sözde barış planı
28 Ocak’ta, ABD Başkanı Donald Trump, ”Yüzyılın anlaşması” olarak adlandırdığı planını açıkladı. Kudüs’ü, Siyonist İsrail’in ‘bölünmez’ başkenti olarak kabul eden sözde ve hükümsüz barış planına, dünyanın her yerinden tepki yağdı.
Brexit resmiyet kazandı
Birleşik Krallık, 31 Ocak itibarıyla resmi olarak Avrupa Birliği üyeliğinden ayrıldı. Kamuoyunda Brexit olarak bilinen ve tam 47 yıl sonra gelen bu şok sürecin etkilerini, zaman gösterecek ancak Birliğin geleceğinde farklı yol haritalarının oluştuğu yadsınamayacak bir gerçek.
Şubat 2020
Van’da çığ felaketi
4 Şubat’ta Van’ın Bahçesaray ilçesinde meydana gelen çığ faciası en az 41 kişinin yaşamına mal oldu.Bir minibüs ile bir iş makinesinin üzerine çığ düşmesi sonucu 5 kişi yaşamını yitirmişti. Kayıp olduğu düşünülen iki kişiyi arama çalışmalarında, ertesi gün yani 5 Şubat’ta yaşanan ikinci çığda en az 50 kişilik ekip kar altında kaldı.
Pegasus uçağı 3’e bölündü
Çığ felaketi henüz çok sıcakken bir felaket haberi de İstanbul’dan geldi. 5 Şubat’ta, Sabiha Gökçen Havalimanı’nda Pegasus Havayolları’na ait Boeing 737-800 tipi yolcu uçağı iniş sırasında pistten çıktı.
İzmir-İstanbul seferini yapan yolcu uçağı, saat 18.30 civarında iniş yaptığı sırada piste tutunamayıp sürüklenerek düştü ve parçalara ayrıldı. 3 kişi yaşamını yitirdi. İlerleyen günlerde, yardımcı pilotun türkçe bilmediği için kuleden gelen uyarıları anlayamadığı ve kazada en büyük pay sahibi hatanın bu olduğu açıklandı.
Valilik önünde kendini yakan vatandaş
Uzun süredir işsiz olduğu öğrenilen Adem Yarıcı, ” Çocuklarım aç, iş istiyorum anlamıyor musunuz?” diyerek Hatay Valiliği önünde kendisini ateşe verdi. 8 Şubat günü, bir hastaneden diğerine nakil edilirken ambulansta kalp krizi geçirerek yaşamını yitiren Yarıcı, geride 2 çocuğunu bıraktı.
Ratko Mladiç öldü
1992 yılında başlayan ve 3 yıl süren Bosna Savaşı’nda binlerce insanın öldürülmesinde, yüzlerce kadına tecavüz edilmesinde, yerleşim yerlerinin işgal edilip kullanılamaz hale getirilmesinde ve dini mekanların yok edilmesinde etkili rol oynaması sebebiyle ”Bosna Kasabı” olarak anılan Sırp asıllı eski general Ratko Mladiç, Lahey’deki hapishanede, 11 Şubat’ta yaşamını yitirdi.
Trump’a yönelik azil soruşturması
ABD Başkanı Donald Trump, Senato’daki azil oylamasında ‘Kongre’nin işleyişini engellemek’ ve ‘görevini kötüye kullanmak’ suçlamalarının ikisinden de aklandı.
‘Görevini kötüye kullanmak’ suçlaması hakkında yapılan ilk oylamada 48 senatör Trump’ın ‘suçlu olduğu’, 52 senatör ise ‘suçlu olmadığı’ yönünde oy verdi.
Almanya’da silahlı saldırı
19 Şubat’ta, Almanya’nın Hessen eyaletindeki Hanau kentinde iki ayrı kafeye yapılan silahlı saldırıda aralarında Türklerin de bulunduğu en az 10 kişi hayatını kaybetti, çok sayıda kişi yaralandı.
İran depremi Van’da can kaybına neden oldu
23 Şubat’ta, Türkiye-İran sınırında deprem meydana geldi, Van’da 9 kişi hayatını kaybetti.
Hüsnü Mübarek yaşamını yitirdi
25 Şubat’ta Mısır’ın devrik Devlet Başkanı Hüsnü Mübarek 91 yaşında hayatını kaybetti.
İdlib’de Türk askerlerine saldırı
27 Şubat’ta, Suriye’nin İdlib kentindeki Türk Silahlı Kuvvetleri (TSK) unsurlarına düzenlenen hava saldırısında en 33 asker hayatını kaybetti. Saldırının ardından TSK’nın Bahar Kalkanı Harekatı başladı.
Kapılar açıldı iddiası; AB sınırlarına mülteci akını
Türk askerlerine yapılan saldırı sonrası Türkiye’deki mültecilerin Avrupa’ya geçişlerinin ‘engellenmeyeceği’ iddialarının mültecilerin sınıra akın etmesine yol açtı.
Mart 2020
Koronavirüs pandemisi ve yeni normal
Yılın üçüncü ayında tüm dünya koronavirüs ile daha yakından tanıştı.
Salgın Çin’in ardından diğer Asya ülkeleri ile Avrupa’ya da hızla yayılmaya başladı.
Mart, küresel çapta sokağa çıkma yasaklarının uygulandığı, hepimizin sosyal mesafe ve izolasyon önlemleriyle tanışıp “yeni normal” denilen yaşama geçtiğimiz bir ay oldu.
Avrupa’da salgının yaygın biçimde patlak verdiği İtalya’da, 8 Mart’ta 16 milyon nüfusluk bölge karantinaya alındı, ertesi gün yasaklar tüm ülkeyi kapsayacak şekilde genişletildi.
11 Mart’ta Dünya Sağlık Örgütü, koronavirüs salgınını “pandemi” ilan etti.
Yine aynı gün Türkiye’de resmi olarak ilk koronavirüs vakasının görüldüğü, Sağlık Bakanı Fahrettin Koca tarafından kamuoyuna açıklandı.
17 Mart günü ise Türkiye’de koronavirüs kaynaklı ilk ölüm kayıtlara geçti.
UCM’den Afganistan soruşturmasına izin
5 Mart’ta Uluslararası Ceza Mahkemesi (UCM), Afganistan savaşı sırasında işlendiği öne sürülen muhtemel savaş suçlarıyla ilgili daha önce reddedilen, savcıların soruşturma açma talebine izin verdi.
NATO’nun son üyesi Kuzey Makedonya
17 Mart’ta tüm NATO müttefikleri Kuzey Makedonya’nın üyeliğini onayladı.
Nisan 2020
ABD’nin DSÖ’den çekilme kararı
Tüm dünya salgınla ilgili gelişmeler için dikkatini Dünya Sağlık Örgütü’nden gelecek açıklamalara çevirmişken, ABD Başkanı Donald Trump, “Çin yanlısı davranmakla” suçladığı örgüte verdikleri fonları askıya almayı düşündüklerini duyurdu.
Salgın hızla yayılıyor
2 Nisan’a gelindiğinde koronavirüse yakalanların sayısı dünya genelinde 1 milyonu aştı, 57 bin kişi hayatını kaybetti. Üzerinden iki hafta geçmeden vaka sayısı 2’ya katlanarak 2 milyon oldu.
5 Nisan’da ilk kez bir hayvanat bahçesindeki bir hayvanın virüse yakalandığı açıklandı.
10 Nisan’da Türkiye’de ilk kez sokağa çıkma yasağı ilan edildi.
Uluslararası Para Fonu (IMF), Büyük Buhran’dan bu yana en kötü dönemine giren küresel ekonominin yüzde 3 civarında küçüleceğini öngördü.
Kanada tarihinin en kanlı saldırısı
18 Nisan’da Kanada’da, ülke tarihinin en kanlı saldırısında en az 23 kişi hayatını kaybetti. Nova Scotia eyaletinde, 51 yaşındaki Gabriel Wortman adlı saldırgan polisle girdiği çatışmada öldürülmüştü.
Mayıs 2020
Afganistan’da saldırı
12 Mayıs’ta Afganistan’da bir doğum hastanesini, cenaze merasimini ve pazar yerini hedef alan üç ayrı saldırıda aralarında bebeklerin de bulunduğu en az 36 kişi hayatını kaybetti.
Félicien Kabuga sahte kimlikle yaşadığı Paris’te yakalandı
16 Mayıs günü, Ruanda soykırımının en çok aranan şüphelileri arasında bulunan Félicien Kabuga, Paris yakınlarında yakalanıp gözaltına alındı. Kabuga’nın 1994 yılında 800 bin kişiyi öldüren etnik Hutuların baş finansörü olduğu iddia ediliyordu.
Yıllardır Kenya’da saklandığı ve Kenyalı yetkililerin koruduğu düşünülen Kabuga, öz çocuklarının ihbarda bulunmasının yanında Ruanda, Belçika, İngiltere, Almanya, Hollanda, Avusturya, Lüksemburg, İsviçre, ABD, Europol ve Interpol’ün istihbarat ve operasyon desteği vermesi sonucu komplike bir şekilde yakalandı.
Amphan siklonu: 100’den fazla ölü
21 Mayıs’ta Hindistan ve Bangladeş’in kıyı kesimlerinde etkili olan Amphan siklonunun yol açtığı şiddetli yağış ve fırtınada 100’den fazla kişi hayatını kaybetti, 4 milyon kişi tahliye edildi. Hint Okyanusu’nda bugüne kadar en ağır yıkıma neden olduğu söylenen siklon, 13 milyar dolarlık hasara yol açtı.
Pakistan’da uçak kazası
22 Mayıs’ta Pakistan’da, Lahor-Karaçi seferini yapan bir yolcu uçağı, Karaçi Havalimanı yakınlarında bir yerleşim alanına düştü. Olayda 97 kişi can verdi.
Kara delik keşfi
Yakın tarihde ilk kez bir kara deliği fotoğraflamayı başan bilim dünyasından yeni bir kara delik keşfi geldi. Gökbilimciler Dünya’ya en yakın kara deliği keşfetti. Beklenmedik bir şekilde bulunan bu kara delik bize yaklaşık 1000 ışık yılı uzaklıkta bulunuyor. Gökbilimi açısından oldukça yakın olan bu mesafedeki devasa kara deliğin şimdiye kadar tespit edilememiş olması, evrenle ilgili bildiklerimizi yeniden sorgulatırken bilim insanlarını da şok içerisinde bıraktı.
George Floyd ve ‘Siyahların Hayatı Önemlidir’
ABD’nin Minneapolis kentinde siyahi Amerikalı George Floyd, 25 Mayıs’ta beyaz bir polisin uzun süre diziyle boğazına basması sonucu nefessiz kalarak hayatını kaybetti. Floyd’un ölümünün ardından ABD’de başlayan polis şiddeti ve ırkçılık karşıtı eylemler küresel boyut kazandı. Dünya genelinde ‘Siyahların Hayatı Önemlidir’ sloganıyla ırkçılık ve polis şiddetine karşı protesto hareketi başlatıldı.
Haziran 2020
Baro yürüyüşü
Hükümetin baroların yapısını değiştirecek yeni yasal düzenleme getirme çalışmalarını protesto etmek isteyen Baro başkanları, düzenlemede geri adım atılmaması üzerine 19 Haziran Cuma günü İstanbul’dan Ankara’ya yürüyüş başlattı. 22 Haziran’da Ankara’ya ulaşan kafile polis müdehalesiyle karşılaştı.
Covid-19’da 10 milyon eşiği
28 Haziran’da dünya genelinde Covid-19’a yakalananların sayısı 10 milyona ulaştı, salgında yarım milyondan fazla kişi hayatını kaybetti.
Temmuz 2020
Myanmar’da heyelan
Myanmar’daki bir yeşim madeninde meydana gelen heyelanda en az 113 madenci hayatını kaybetti. Facianın büyüklüğü, sosyal medyaya düşen videolara yansıdı.
Dağlık Karabağ’da yükselen tansiyon
12 Temmuz’da, Azerbaycan-Ermenistan sınırında çıkan çatışmada en az 2 kişi öldü. İşgalci Ermenistan’ın saldırılarıyla körüklediği tansiyon ilerleyen aylarda daha da arttı ve iki ülke arasında, Türkiye ve Rusya’nın da müdahil olduğu bir savaş başladı. Kasım ayına gelindiğinde can kaybı 2 bini aşmıştı.
Güney Asya’da ölümlü sel
Güney Asya’da, şiddetli muson yağışlarının yol açtığı sel ve heyelanlarda ölü sayısı 221’e yükseldi. Hindistan ve Nepal’de 4 milyon kişi evsiz kaldı.
Kilise, müze ve cami çıkmazı: Ayasofya
İbadethane olarak yaklaşık 1500 yıl önce inşa edilen Ayasofya, 2020’de sadece Türkiye’de değil uluslararası arenada da en çok konuşulan konulardan biri oldu.
Cumhurbaşkanı Erdoğan, Danıştay’ın, Ayasofya’nın müzeye dönüştürülmesine ilişkin 1934 tarihli kararının iptalinin ardından Ayasofya’nın idaresinin Diyanet İşleri Başkanlığına devredilerek ibadete açılması kararını imzaladı.
24 Temmuz’da Ayasofya’da 86 yıl sonra ilk cuma namazı kılındı.
Ağustos 2020
Beyrut Limanı’nda patlamalar
4 Ağustos’ta, Lübnan’ın başkenti Beyrut’ta meydana gelen şiddetli patlamada 220’den fazla kişi can verdi. Limanda altı yıldır bir depoda tutulan 2 bin 750 ton amonyum nitratın infilak etmesi şehri enkaza çevirdi.
Hint Okyanusu’nda çevre felaketi
10 Ağustos’ta, Hint Okyanusu’ndaki ada ülkesi Morityus, karaya oturan ve Japon bir şirkete ait olan geminin petrol sızdırmaya başlamasının ardından “çevresel acil durum” ilan etti. Petrol sızıntısı, ülke tarihinin en büyük çevre felaketi olarak kayıtlara geçti.
Koronavirüs aşı çalışmalarında ilk onay
Salgında virüse yakalananların sayısı dünya genelinde 20 milyonu buldu.
Koronavirüs salgınına karşı Rusya’da geliştirilen ve Sputnik V adlı verilen aşı, Rusya Sağlık Bakanlığı tarafından 11 Ağustos’ta tescillendi. Rusya koronavirüs aşısını tescil eden ilk ülke oldu.
İsrail ve BAE arasında tarihi anlaşma
İsrail ile Birleşik Arap Emirlikleri arasında diplomatik ilişkiler başlatıldı.. Normalleşme anlaşmasına imzalar 13 Ağustos’ta ABD’de atıldı. Daha sonra, İsrail ile Birleşik Arap Emirlikleri ve Bahreyn arasında varılan “ilişkilerin normalleştirilmesine” yönelik ikili anlaşmalar, 15 Eylül’de Beyaz Saray’da imzalandı.
Mali’de darbe
18-19 Ağustos tarihlerinde, tarihinde daha önce de darbeler yaşanmış olan Batı Afrika ülkesi Mali’de askerler yeniden yönetime el koydu. Cumhurbaşkanı İbrahim Boubacar Keita, darbeci askerler tarafından gözaltına alındıktan sonra istifa etmeye zorlandı.
Eylül 2020
Kosova-Sırbistan anlaşması
4 Eylül’de Kosova ve Sırbistan liderleri, ABD Başkanı Donald Trump’ın da katıldığı törende “İki ülke arasında ekonomik normalleşme” anlaşmasını imzaladı.
Anlaşma ile Sırbistan, İsrail büyükelçiliğini Kudüs’e taşıyacağını açıklarken, Kosova da İsrail’i tanıma kararı aldı.
FinCEN belgeleri
Panama Belgeleri’nin ardından yeni bir gazetecilik araştırması, terörizmin finansmanı ve kara para aklama gibi konularda dünyadaki önemli bankaların oynadığı yasa dışı rolü, 20 Eylül’de FinCEN belgeleriyle ortaya koydu. 2 trilyon dolarlık yasa dışı bir fonu ortaya çıkaran araştırma büyük ses getirmiş ancak benzerlerinde olduğu gibi olayla yine örtbas edilmişti.
Dağlık Karabağ Savaşı
Dağlık Karabağ’daki çatışmalar Eylül ayında giderek yoğunlaştı. Ermenistan 18 yaş üstü erkeklerin ülkeyi terk etmesini yasakladı. Uluslararası toplum taraflara itidal çağrısında bulundu. 27 Eylül günü, Azerbaycan’ın kendisini savunmak ve işgal altındaki toprakları kurtarmak üzere karşı saldırı başlatması, 2020 Azerbaycan-Ermenistan Savaşı’nın başladığını ilan etmiş oldu.
Ekim 2020
Libya-Türkiye anlaşmasına BM’den tescil
Birleşmiş Milletler (BM), Türkiye ile Libya arasında 27 Kasım 2019’da imzalanan ve iki ülkenin Akdeniz’deki deniz yetki alanlarını belirleyen anlaşmasını kayıtlara geçirdiğini duyurdu. Türk yetkililer, duyuruyu “anlaşmanın tescili” olarak değerlendirdi.
Kabe aylar sonra açıldı
4 Ekim’de Mescid-i Haram yani Kabe, ziyarete ve ibadete yeniden açıldı. Kademeli olarak gerçekleştirilen süreçte 18 Ekim’e kadar sadece yurt içinden ziyaretçi alındı. Kapasite önce yüzde 30 olarak belirlendi ve en fazla 6 bin kişinin aynı anda Mescid-i Haram’da bulunmasına izin verildi. Daha sonra bu kapasite yüzde 75’e çıkarıldı.
Kapalı Maraş açıldı
8 Ekim’de, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti (KKTC) sınırları içerisinde yer alan ve 46 yıldır kapalı olan Maraş bölgesinin bir bölümü bu sabah itibarıyla halkın kullanımına açıldı.
Ay’da su bulundu
26 Ekim’de ABD Ulusal Havacılık ve Uzay Dairesi (NASA), ilk defa Ay’ın güneş gören yüzeyinde su bulduklarını açıkladı. Ay’da su bulunması,Uzay ve dünya dışı yaşam konularında bilim dünyası için önemli veriler sağlayan bir buluş olarak görülüyor.
Ege depremi
30 Ekim’de, TSİ saat 14.51’de Ege Denizi Seferihisar açıklarında meydana gelen 6,6 büyüklüğündeki depremde en az 110 kişi hayatını kaybetti. Depremden 91 saat sonra enkaz altından sağ çıkan Ayda bebek, umudun ve İzmir depreminin sembolü oldu.
Yılın en şiddetli tayfunu Goni
Filipinler, Laos, Vietnam ve Kamboçya’da etkili olan 2020’nin en şiddetli tayfunu Goni, en az 32 hayata mal oldu. Tayfun, 400 milyon doları aşkın maddi hasara yol açtı.
Kasım 2020
Kasım ayının en büyük küresel gündem maddesi şüphesiz ABD’de düzenlenen başkanlık seçimleri ile koronavirüse karşı geliştirilen aşılarda elde edilen başarıydı.
ABD başkanlık seçimleri
3 Kasım’da yapılan seçimlerde Demokrat Parti’nin adayı Joe Biden, ülkenin 46’ncı başkanı oldu. Görevini 20 Ocak’ta Biden’a devredecek olan Başkan Donald Trump seçimlerde usulsüzlük yapıldığını iddia ederek yargıya başvurdu ancak sonuç istediği gibi olmadı.
ABD Paris İklim Anlaşması’ndan çekildi
ABD Başkanı Donald Trump’ın ilk kez 2017’de duyurduğu Paris İklim Anlaşması’ndan çekilme kararı 4 Kasım’da resmi olarak yürürlüğe girdi. Böylece ABD, anlaşmadan resmi olarak çekilen ilk ülke oldu.
Hindistan’da uçak kazası
7 Kasım’da, Hindistan’da 184 yolcu ile 6 mürettebat bulunan bir yolcu uçağı iniş yaptığı sırada pistin dışına çıkarak kaza yaptı. Olayda en az 19 kişi hayatını kaybetti.
Koronavirüs aşı çalışmalarında dönüm noktası
8 Kasım’da, koronavirüs salgınında dünya genelinde doğrulanmış vaka sayısı 50 milyonu aştı.
9 Kasım’da ise koronavirüs salgını ile ilgili dönüm noktasına gelindi. Pfizer ve BioNTech o ana kadar 1,6 milyon insanın ölümüne neden olmuş olan koronavirüse karşı geliştirdikleri aşının üçüncü faz klinik deneylerde yüzde 90 üzeri olumlu sonuç verdiğini açıkladı.
Biontech’in ardından Rusya’dan benzer bir açıklama geldi. 11 Kasım’da Moskova, Rus yapımı Sputnik V aşısının yüzde 92 etkili olduğunu duyurdu. 16 Kasım’da ise ABD’de geliştirilen Moderna aşısının etkinliğinin yüzde 94,5 olduğu belirtildi. 18 Kasım’da Pfizer ve BionTech’in aşısının klinik deneme sonuçlarında yüzde 95’ten fazla koruma sağladığı bildirildi. Daha sonra gelen açıklamalarda koronavirüs aşılarının etkinlik oranları revize edildi.
Etiyopya’da sivil katliamı
Etiyopya İnsan Hakları Komisyonu (EHRC), ulusal ordunun isyancı yönetime askeri operasyon düzenlediği Tigray eyaletinin Maikadra kasabasında 9 Kasım’da yapılan katliamda Amhara ve Wolkait etnik gruplarına mensup en az 600 sivilin öldürüldüğünü açıkladı.
Erivan ile Bakü arasında anlaşma
Ermenistan ile Azerbaycan, Dağlık Karabağ’da çatışmaların sonlandırılması konusunda anlaştı. Taraflar, Rusya’nın arabuluculuğunda 9 Kasım’da ateşkes anlaşması imzaladı. Ermenistan Başbakanı Nikol Paşinyan, Azerbaycan ve Rusya devlet başkanları ile Karabağ’da süren savaşın sonlandırılması için imzalanan anlaşmayı ‘çok acı verici’ olarak niteledi. Anlaşma Erivan tarafında protestolara ve siyasi krize neden oldu.
Fahrizade suikastı
27 Kasım’da İran ile İsrail arasında yeni bir gerginliğe yol açan suikastte, İran’ın nükleer programının kilit isimlerinden bilim insanı Muhsin Fahrizade öldürüldü.
Nükleer programın mimarı olarak tanınan Muhsin Fahrizade’nin adı İsrail Başbakanı Benyamin Netanyahu’nun Mayıs 2018’de İran nükleer programı hakkında yaptığı sunumda özellikle belirtilmişti. Netanyahu Fahrizade’den “İran’ın nükleer silah programının başındaki kişi” olarak bahsedip, “Bu ismi unutmayın” demişti. İran’ın suikastten sorumlu tuttuğu İsrail ise suçlamaları reddetti.
Aralık 2020
Klinik deneyleri tamamlanan ilk Covid-19 aşısına ilk onay
İngiltere 2 Aralık’ta aldığı kararla, Pfizer ve BionTech’in BNT162b2 adlı koronavirüs aşısının yaygın kullanımına onay veren ilk ülke oldu.
İlk toplu aşı kampanyası
8 Aralık’ta salgınında bir dönüm noktasına daha gelindi. İngiltere’de tüm testleri tamamlanmış bir aşıyla toplu aşılama kampanyası başlatıldı. İngiltere’nin Coventry kentinde hastaneye kaldırılan 90 yaşındaki Margaret Keenan adındaki bir kadın aşıyı yaptıran ilk hasta oldu.
AB Liderler Zirvesi ve Türkiye’ye yaptırım
10-11 Aralık’ta düzenlenen Avrupa Birliği Liderler Zirvesi’nde, Doğu Akdeniz’deki faaliyetlerinden dolayı Türkiye’ye uygulanan yaptırımlar genişletilip, sondaj çalışmalarından sorumlu kişi ve firmaların listeye eklenmesi kararlaştırıldı.
Hindistan’da iPhone fabrikasında eylem
14 Aralık’ta, Hindistan’da iPhone fabrikası işçileri, paralarını alamadıkları gerekçesiyle çalıştıkları binayı ateşe verdi.
ABD’den Türkiye’ye S-400 yaptırımı
Avrupa Birliği’nin yaptırım kararının üzerinden henüz 3 gün geçmişken, benzer bir açıklama ABD’den geldi. Washington, Rusya’dan S-400 sistemlerinin alımı nedeniyle Türkiye’ye bazı yaptırımlar uygulama kararı aldı.
2020’de 3 bin 174 göçmen yaşamını yitirdi
Uluslararası Göç Örgütü (IOM), Covid-19 kısıtlamalarına rağmen dünyada bu yıl 3 bin 174 düzensiz göçmenin yaşamını yitirdiğini ancak ‘kayıt dışı gemi kazaları’ nedeniyle bu sayının çok daha yüksek olduğunu açıkladı.
