Brüksel’de yapılan Avrupa Birliği (AB) Liderler Zirvesi’nde Yunanistan ve Rum Kesimi ile yaşadığı enerji anlaşmazlığı nedeniyle Türkiye’ye yaptırım uygulanması ele alındı.
Zirve öncesinde sızdırılan taslak metinde kişilere yönelik yönelik yeni yaptırımlar üzerinde anlaşma sağlandığı ve yaptırımların devreye alınmasının mart ayına öteleneceği belirtiliyordu.
Zirve öncesinde Yunanistan ve Fransa gibi ülkeler, Türkiye’ye daha sert ekonomik yaptırımlar uygulanması gerektiğini savunuyordu.
Fransa’nın Avrupa İşleri Bakanı Clement Beuaune, “Konsey, Türkiye’nin ‘tek taraflı eylemleri ve provokasyonları’ karşısında yaptırımlar getiriyor” dedi.
Ancak, zirve devam ederken AB Liderler Zirvesi sonuç bildirisinin Türkiye ile ilgili bölümü paylaşıldı ve yaptırım kararı çıkmadı. Zirveyle ilgili yapılan yorumlarda, başta Yunanistan ve Fransa olmak üzere bazı ülkelerin daha geniş kapsamlı ekonomik yaptırım uygulanması çabalarının karşılık bulmadığı belirtiliyor.
Bildiride Avrupa Birliği’nin Türkiye ile karşılıklı çıkara ve iş birliğine dayalı ilişki geliştirilmesinde stratejik çıkarı bulunduğuna işaret edildi.
İşbirliği vurgusu
AB ile Türkiye arasındaki iletişim kanallarının açık tutulmasının önemine vurgu yapılarak, “Türkiye’nin AB ve üyeleriyle gerçek bir ortaklığı desteklemek, farklılıkları diyalog ve uluslararası hukuka uygun şekilde çözmek için hazır olduğunu göstermesi halinde pozitif Türkiye-AB gündemi hâlâ masada. Bu tür bir gündem ekonomi ve ticaret alanlarını, halklar arasında teması, yüksek düzeyli diyaloğu ve göç konusunda devamlı işbirliğini kapsayabilecektir” denildi.
Bildirde, Türkiye ile Yunanistan arasında görüşmelerin yeniden başlayabilmesi için gerginliğin düşürülmesinde AB tarafının ısrarcı olduğu belirtildi.
Sonuç bildirgesinde, en geç Mart 2021’e kadar AB ile Türkiye ilişkilerinin durumu ve bundan sonrasına ilişkin seçeneklerle ilgili rapor hazırlanması istendi.
ABD ile ortak hareket
AB liderleri, Türkiye ve Doğu Akdeniz konusunu ABD ile eşgüdüm içerisinde yürütmek istediklerini de ifade etti.
AB sonuç bildirgesinin Türkiye ile ilgili bölümünde Konsey’den 11 Kasım 2019’da kabul edilen kararlar çerçevesinde “Türkiye’nin Doğu Akdeniz’de yetkisiz bir şekilde gerçekleştirdiği sondaj faaliyetleri nedeniyle yeni kısıtlayıcı önlemlerle ilgili ek listeler hazırlaması” istendi.
AB Konseyi’nin Kasım 2019’da aldığı karar, Doğu Akdeniz’deki sondaj faaliyetlerine katılan kişi ya da kuruluşlara seyahat kısıtlaması ve varlıklarının dondurulması gibi yaptırımlar uygulanmasını öngörüyordu.
2019’da yapılan Konsey toplantısında Kıbrıs’ın egemenlik haklarının ihlal edildiği gerekçesiyle bazı isimlerin AB ülkelerine girişi yasaklandı ve bazı şirketlerle birlikte mal varlıkları donduruldu.
Ayrıca, Kıbrıs konusunda da AB liderlerinin adanın yeniden birleşmesi için Birleşmiş Milletler çatısı altındaki görüşmelerin hızlı bir şekilde yeniden başlanmasına destek verdiği belirtilerek, Türkiye’den de aynısının beklendiği vurgulandı.
Sonuç bildirgesinde, Türkiye’ye “göçmen akınını sorumlu bir şekilde yönetmesi ve insan kaçakçılığı şebekeleriyle mücadele etme çabalarını artırması” çağrısı da yer aldı.
Reuters haber ajansına konuşan Fransız bir yetkili, alınan kararların şu aşamada Türkiye ile “bozulan duruma bir yanıt olduğunu” ifade etti.
AFP ise konuyla ilgili haberinde, çıkan kararın Yunanistan’da “hayal kırıklığı yaratacağı” yorumunu yaptı.
