Sıfır araç tedarikinde yaşanan sorunlar ve ikinci elde fırsatçıların fiyat artırması ile birlikte kullanılmış araç fiyatlarında mart ayından bu yana yüzde 50’lere varan artışlar kaydedildi. Fiyat artışları ile birlikte ikinci el araç ithalatı da gündeme geldi. İkinci el araç ithalatı ile ilgili herhangi bir somut adım atılmış değil. Sektör temsilcilerine göre otomotivde uygulanan yüksek vergi yükü, araçların fiyatları üzerindeki en büyük etken. Kur farkı ve pandemi de işin tuzu biberi oldu.
Bulgaristan’ın ikinci el araç alım satımı yapılan internet sitesi ile Türkiye’de aynı özelliklere sahip otomobillerin fiyatları kıyaslandığında ortaya çok ilginç bir tablo çıkıyor. Karşılaştırmayı yapan ANKA, Türkiye’de üretilip Bulgaristan’a ihraç edilen, otomobillerin ikinci el fiyatlarını dikkate aldı. Araç fiyatları belirlenirken güncel kur ile Bulgar Levası, Türk Lirası (TL) karşısında 4,79 seviyesinden hesaplandı.
Yapılan bu kıyaslamaya göre, aynı markaların aynı modellerinin yakın kilometrede olanlarında fiyat farkı yüzde 160’ların bile üzerinde çıkıyor. Yaşı yüksek otomobiller ise Bulgaristan’da çok daha ucuza satılıyor.
Yerli üretim olmalarına rağmen dışarda daha ucuz
Koç grubu bünyesinde Türkiye’de faaliyet gösteren Tofaş, Fiat Egea modelini hem iç pazara hem de yurt dışına satıyor. Egea’nın Avrupa pazarındaki adı, eski bir Fiat klasiği olan Tipo. Fiat markasının en önemli modellerinden biri olan Egea, tam olarak Türkiye’de geliştirildi ve üretimi tamamen Türkiye’de yapılıyor. 2016 ve 2017 yıllarında en çok satan otomobil olan Egea, Bursa’daki Tofaş fabrikasında üretiliyor. Fiat Egea Türkiye’den 47 farklı ülkeye ihraç ediliyor. 2019 model aynı kilometrede, aynı yaşta, aynı teknik özelliklere sahip ikinci el Egea’nın Türkiye’deki fiyatı 168 bin TL iken Bulgaristan’da 91 bin TL. Türkiye’de satılan aracın fiyatı diğerine göre yüzde 85 daha pahalı.
Honda Civic Sedan modeli incelendiğinde, Japon şirketin bu modelini Gebze Fabrikası’nda ürettiği görülüyor. Honda Türkiye A.L. şu anda yıllık 38 bin araç üretimi gerçekleştiriyor. Fabrikada üretilen Civic Sedan modeli Almanya, Polonya, Romanya gibi Avrupa ülkeleri başta olmak üzere Mısır ve İsrail’e ihraç ediliyor. Türkiye’de üretilen bu modelin kıyas için seçilen serisi 1.6 litrelik dizel motora sahip Elegance serisi. Türkiye’de satışta olan 2018 model ikinci el Civic’in fiyatı 258 bin 500 TL iken Bulgaristan’da satışa çıkan aynı kilometredeki otomobilin fiyatı ise 36 bin 990 Leva. Kendi para biriminde 37 bin seviyesinde olan bu fiyat, kur TL’ye çevrildiğinde de tablo yine dehşete düşürür cinsten çıkıyor ve komşuda satışa konulan aracın fiyatı 172 bin 552 TL oluyor. İki araç arasındaki fiyat farkı yüzde 45’ten fazla.
Hyundai Assan’ın İzmit Fabrikası’nda üretilen i20 uzun yıllardır Almanya, İngiltere ve İtalya olmak üzere çok sayıda ülkeye ihraç ediliyor. Türkiye’de de segmentinde en çok tercih edilen otomobiller arasında yer alan i20’nin 32 bin kilometrede kazasız, boyası bir otomobili 53 bin 500 TL fiyatla ikinci elde satışa sunulurken Türkiye’de muadili 113 bin TL’den başlıyor. Türkiye satılan ikinci el i20’nin fiyatı Bulgaristan’a göre yüzde 115 daha pahalı.
20 yıldır Türkiye’de üretilen hafif ticari sınıfındaki Fiat Doblo’da ise fiyat farkı iki katından fazla. 2006 model 187 bin kilometre yol yapmış Doblo’nun Bulgaristan’daki ikinci el satış fiyatı 23 bin 500 TL iken Türkiye’de aynı araç 60 ila 70 bin TL bandında satışa çıkıyor. 14 yaşını geçen ticari araçtaki fiyat farkı ise yüzde 164’e yakın seyrediyor.
Tüm olumsuz durumların yanında, yurtdışı ülkelerde arabaya ulaşmanın kolay olması sebebiyle belirli bir yaş ve kilometreyi geçmiş araçlar az tercih edildiği için ikinci el araç fiyatlarının çok daha hızlı düşüş kaydettiğini de hatırlatmak da fayda var.
